دین زرتشت و بنایی به نام آتشکده
پیش از ورود اسلام به ایران و پذیرفته شدن این دین، مردم ایران بر دین زرتشت بوده‌اند. برای همین عجیب نیست اگر در شهرهای متفاوت ایران با ساختمان‌های آتشکده رو به‌رو بشویم. البته در دوره‌ی اسلامی بسیاری از آتشکده‌ها تغییر کاربری دادند و به مسجد و مکان‌های مقدس مسلمانان تبدیل شدند. اما هنوز در شهرهایی از ایران آتشکده‌ها وجود دارند. گو اینکه هنوز زنده هستند و زرتشتیان منطقه از آن استفاده می‌کنند و گو اینکه به عنوان یک بنای تاریخی حفظ شده‌اند.
آتشکده‌ی تشویر
یکی از آتشکده‌های به‌جا مانده از دوران ایران زرتشتی که متعلق به عصر ساسانیان است آتشکده‌ی تشویر در شهرستان طارم است. در دوران ساسانیان برخی از آتشکده‌ها جنبه‌ی دولتی و تشریفاتی داشته‌اند و برخی دیگر محلی بوده‌اند و برای عبادت مردم عادی به کار می‌رفته‌اند. تشویر از آتشکده‌های محلی زرتشتیان بوده است و به همین دلیل فضای اطراف آن کم‌کم به آرامستان تبدیل شده است.
طارم را شهر آتشکده‌ها می‌گویند. علاوه بر تشویر، آتشکده‌های دیگری در آنجا وجود دارند. احتمالاً شگفت‌زده خواهید شد اگر ببینید که در مساحتی بسیار کوچک ۵ آتشکده کنار هم قرار گرفته‌اند. این آتشکده‌ها تشویر، الزین، گیلان کشه، گیلوان و پیرچم هستند. تعدد آتشکده‌ها در این شهر به ما می‌گوید طارم در زمان ایران باستان از مکان‌های اصلی سکونت مردم بوده است.
۵ آتشکده‌ی طارم در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.
آتشکده چیست؟
آتشکده‌ها همان‌طور که از اسم آن‌ها پیداست مکانی برای نگه‌داری آتش هستند. آتش یکی از آفریده‌های مقدس اهورا مزدا است و برای همین باید به خوبی از آن محفاظت شود. این عنصر پاک است و می‌تواند ناپاکی‌ها را نیز پاک کند.
در دین زرتشت آتش‌ها درجه‌بندی می‌شوند اما همه‌ی آن‌ها قابل احترام‌اند. بالاترین مقام را در میان آتش‌ها آتش‌های داخل آتشکده‌ها دارند که شامل آتش‌های بُرزین مهر، آدوران و گشنسب هستند. آتش‌های خانگی نیز مرتبه‌ای پایین اما مهم در دین زرتشت دارند. در هر صورت آتش به هر شکل و در هر اندازه‌ای که باشد در دین زرتشت محترم است و نباید به آن بی‌احترامی شود.
ماجرای بی‌احترامی کردن شخصیت شاهنامه به آتش
ویشتاسب (گشتاسب) از شخصیت‌های معروف شاهنامه است. او فردی درست‌کار بود اما در نظر زرتشتیان انسانی خطاکار است و برای همین در شاهنامه از او بسیار کم گفته شده است. دلیل این خطاکار شدن بی‌احترامی کردن ویشتاسب به آتش بود. البته او به عمد به آتش بی‌احترامی نکرده بود. با این حال می‌بایست تاوان اشتباهش را بپردازد و تاوان آن همین است که در دین برای او جایگاه بالایی متصور نیستند.
آتش ۱۵۰۰ ساله در آتشکده‌ی یزد
در شهر یزد آتشکده‌ای وجود دارد که بسیار معروف است. دلیل آن این است که آتشی که در این آتشکده روشن است ۱۵۰۰ سال است که خاموش نشده! البته این آتش سختی‌های بسیاری را پشت سر گذاشته و محافظانی از آن محافظت کرده و در دوره‌ی حمله‌ی دشمن آن را از آتشکده خارج کرده و به مکان‌هایی دیگر برده‌اند تا ضمن خاموش‌نشدن، دست دشمن از آن کوتاه بماند.
در دین زرتشتی آتش‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند و هر کدام کارایی مخصوص به خود را دارند. آتشی که در آتشکده‌ی یزد می‌سوزد «وَرهَرام» یعنی آتش پیروزی خوانده می‌شود.
در کدام شهرهای ایران آتشکده وجود دارد؟
امروزه بیشتر زرتشتیان ایران در یزد و کرمان ساکن هستند. بنابراین در این شهرها می‌توان آتشکده‌هایی را دید. همچنین در تهران و اصفهان و شیراز جمعیتی زرتشتی زندگی می‌کنند. در شهرهای بسیاری از جمله مشهد، نطنز، نایین، بهشهر، هرسین، مراغه، آمل، ملایر و کاشان ساختمان‌های آتشکده‌ها به عنوان بنایی تاریخی به‌جا مانده‌اند.
اختصاصی نشریه‌ی اینترنتی نوجوان‌ها – یاسمن رضاییان
