زمانی که به اخبار تلویزیون گوش می دهیم یا روزنامه را می خوانیم، تقریبا همیشه خبر وقوع یک بلای طبیعی مانند طوفان، گردباد، آتش سوزی در جنگل، آتش فشان، سیل، زمین لرزه و سو نامی را می دهند. همیشه این بلایا در نتیجه اهمال کاری انسان نیست، ولی اثرات آن تا مدتها بر زندگی انسان تاثیر می گذارد. در اینجا، به بلای طبیعی زمین لرزه می پردازیم.
زمین لرزه چیست؟
به طور ساده، زمین لرزه در نتیجه گردش، لرزش یا چرخش سطح زمین است. معمولا آنچه اتفاق می افتد هنگامی است که دو قطعه از زمین به طور ناگهانی به زیر یکدیگر سر می خورند، یا از یکدیگر در نتیجه کشش ایجاد شده توسط انرژی طولانی زیاد شده جدا می شوند. زمین لرزه دارای انواع بسیاری است. به صورت یک تکان زیر پا احساس می شود یا می تواند بسیار قدرتمند و تخریب کننده باشد و می تواند یک شهر کامل را با خاک یکسان کند. زمین لرزه در هر جایی اتفاق می افتد، در زمین یا دریا.
پیش لرزه، زمین لرزه اصلی و پس لرزه:
گاهی اوقات، لرزه های کوچک تری وجود دارند که قبل (پیش لرزه) و بعد (پس لرزه) از زمین لرزه اصلی اتفاق می افتد. همچنین، گاهی اوقات، پیش لرزه ها بسیار بزرگ هستند و دانشمندان مطمئن نیستند آیا زمین لرزه اصلی است یا خیر. پیش لرزه ها و پس لرزه ها به مدت روزها، هفته ها و ماهها قبل و بعد از زمین لرزه اصلی اتفاق می افتند.
لایه سطحی زمین، قسمت سخت زمین است که سطح زمین را تشکیل می دهد. این لایه سطحی شامل زمینی است که ما روی آن زندگی می کنیم، اقیانوس ها و اعماق اقیانوس و هر چیزی تقریبا تا عمق 40 کیلومتری زیر سطح زمین می شود. چینه در زیر پوسته زمین، صخره نیمه مذاب است.
زمین لرزه در لایه سطحی زمین بروز پیدا می کند.
روش های زیادی برای اندازه گیری زمین لرزه وجود دارد. یکی از پر کاربرد ترین مقیاس های اندازه گیری زمین لرزه، ریشتر است. این مقیاس، در سال 1934 توسط چارلز ریشتر به وجود آمد.
بزرگی زمین لرزه بر پایه ی مقیاس لگاریتمی (پایه 10) می باشد. یعنی اینکه هر عدد کاملی که بر مقیاس بزرگی بالا می روید، وسعت حرکت زمین ثبت شده توسط دستگاه لرزه نگار 10 برابر بالا می رود (بیشتر می شود).