یکی از حقوقی که دیگران بر گردن ما دارند حقوق مربوط به فرهنگ مصرف است. شاید بگویید فرهنگ مصرف که از اسمش مشخص است فرهنگ است چه ارتباطی با حق و حقوق دارد؟ اما نکته ی ظریفش اینجاست: وقتی شما فرهنگ مصرف نداشته باشید حقوق دیگران ضایع می شود. اما چطوری؟
منابع طبیعی را قورت ندهیم!
حتما شنیده اید که افرادی می گویند ما هر چقدر آب بخواهیم مصرف می کنیم و کاری به این حرف ها که «آب کم است» نداریم. وقتی از این افراد می پرسید چرا؟ با لحنی حق به جانب می گویند «خب پولش رو می دیم!»
این افراد احتمالا همخونی و نسبتی با جاروبرقی دارند. دیده اید جاروبرقی را که روی فرش می کشید همه چیز را جمع می کند و اگر حواستان نباشد وسایل کوچک گرانبهایتان را هم قورت می دهد؟ خب جاروبرقی که درک و فهم ندارد بفهمد نباید دار و ندار آدم را بردارد بخورد!
اما انسان ها که درک و فهم دارند بنابراین انتظار می رود بدانند این دو روزی را که در دنیا هستند نباید عین جاروبرقی هرچه از منابع طبیعی دم دستشان بود ببلعند و بقیه را بدبخت کنند. استدلال این افراد مبنی بر «خب پولش رو می دم» به همان اندازه خنده دار است که جارو برقی بگوید «خب باید شکممو سیر کنم.»
بیایید کمی خشن باشیم!
عده ای دیگر از افراد هستند که طبع لطیفی دارند و به همین دلیل نمی توانند فرهنگ مصرف را رعایت کنند. مثلا این افراد نمی توانند در فضایی با نور معمولی بنشینند و برای همین خانه را عین تالار چراغانی می کنند. وقتی از آن ها می پرسید چرا این کار را می کنند می گویند «وای، دلم می گیره تاریک باشه!»
حالا نمی دانیم باید روی روحیه ی این افراد کار شود تا کمی زمخت و خشن شوند که بتوانند در فضایی با نور معمولی بنشینند یا از خیرشان بگذریم و بگوییم «اشکالی نداره. تو فرهنگ مصرف رو رعایت نکن. یه وقت افسرده می شی.»
پسماندها را شوت کنیم در طبیعت!
و اما فرهنگ مصرف فقط این نیست که درست مصرف کنید. بخشی از این فرهنگ به پس از مصرف بر می گردد. یعنی تفکیک پسماند. این همه رسانه های جمعی برنامه می سازند، این همه در مدارس آموزش داده می شود، این همه کمپین راه می افتد و حرکات نمادین انجام می دهند تا بگویند خواهش می کنیم تفکیک پسماند را جدی بگیرید.
اما ما همچنان گوش هایمان بدهکار نیست. آفرین، چون ما اصولا افرادی حرف گوش نکن هستیم و از مخالفت با دیگران لذت می بریم. برای همین این بار باید بیایند بگویند «انسان های عزیز، لطفا همه پسماندهایتان را با هم یکی کنید، کیسه اش را گره بزنید و شوت کنید در طبیعت!» بلکه ما به روال همیشه مخالفت کنیم و حرکتی درست در راستای فرهنگ مصرف انجام بدهیم.
خب وقتی می گویند این ها را رعایت کنید، رعایت کنیم دیگر. حتما باید از در مخالف وارد شوند و گولمان بزنند؟!
***
حقوقی که افراد درباره ی فرهنگ مصرف نسبت به هم دارند بسیار است. شما از چه حقوق دیگری می توانید نام ببرید که با رعایت فرهنگ مصرف ادا می شود؟
اختصاصی نشریه ی اینترنتی نوجوان ها – یاسمن رضائیان
