سرگرمی نوجوان از موارد مهمی است که باید به آن توجه شود. از آن جا که علاقه و سرگرمی مانند انگیزهها از نیازهای درونی سرچشمه میگیرند بنابراین محرکهای قوی برای رفتار بهحساب میآیند و باید به موقع و به طریق مطلوب، آن ها را بررسی کرد.
نیازهای نوجوان را بنا بر اهمیت، همچنین زمان رفع نیازها، باید برطرف کرد. مثلاً نیازهای دوران کودکی را نمیتوان در دوره نوجوانی برطرف نمود و همچنین به نیازهای دورن نوجوانی نمیتوان در دوران میانسالی پاسخ گفت. هرچه نیازهای انسان در حد معقول و متعارف و به موقع بررسی شود، فرد از حالت هیجانی و بیقراری به سمت آرامش حرکت میکند.
هدف گذاری و موضوع سرگرمی نوجوان
برای این که نوجوان با انگیزه قوی به فعالیتهای مثبت بپردازد، باید زمینههای مساعدی برای کمک و راهنمائی و پیشرفت هدف او فراهم شود. در بعضی مواقع دیده میشود که نوجوانان به اموری علاقهمند میشوند و در اوقات فراغت به آن میپردازند و هیچگونه هدفی به دنبال ندارد. در اینگونه موارد باید مسیر ذهنی نوجوانان را تغییر داد و فعالیتهای هدفمند و جهتدار را جایگزین آن کرد.
علاقه و سرگرمی نوجوان ها در گذشته بسیار محدود بوده است. ولی امروزه با صنعتی شدن جوامع و پیشرفت علم و تکنولوژی و بالا رفتن میزان آگاهی و اطلاعات افراد و همچنین روی کار آمدن رادیو، تلویزیون، سینما، تئاتر، عکاسی و هنرهای دیگر ، انواع ورزشها، اردوهای دستهجمعی، سخنرانیها و… نوجوانان میتوانند این فعالیتها و سرگرمیها را انتخاب کرده، ضمن گذراندن اوقات فراغت خود در جهت یادگیری مهارتهای تازه و تقویت وضعیت روانی خود قدم بردارند.
وضعیت جسمانی و روانی نوجوانان در سرگرمیها و فعالیتهای آن ها تأثیر دارد. بعضی از نوجوانان فعالیتهای گروهی را انتخاب می کنند (مثل والیبال) و بعضی دیگر سرگرمیهای انفرادی را دوست دارند (مثل خیاطی). بعضی سرگرمیهای پرتحرک را دوست دارند (مثل راهپیمائی) بعضی دیگر فعالیتهای کمتحرک (مثل جمع کردن مجموعهای از اشیا یا کلکسیون.
بنابراین سن، فرهنگ، موقعیت فردی، امکانات و وضع اقتصادی، فنآوری، وضعیت جسمانی و شرایط روانی هر فرد در گرایش او به گذراندن اوقات فراغت تأثیر بسیاری دارد.
شرکت در اجتماعات
نوجوان بسیار علاقهمند است که در برنامههای فوق درسی و گردشهای سیاحتی، زیارتی و علمی، تفریحات سالم گروهی و سخنرانیها شرکت کند. گاهی نوجوانان دوست دارند که به عضویت یک انجمن مذهبی، فرهنگی، هنری، ورزشی درآیند. آن ها دوست دارند احساس کنند متعلق به جمع یا گروه یا ارگان و مؤسسهای هستند و از این راه احساس استقلال می کنند و مثلاً با متعلق بودن به یک انجمن ورزشی یا علمی برای خود اعتبار میدانند.
اینگونه سرگرمیها اگر با هدف مثبت و سازنده صورت گیرد و فعالیتهای اجتماعی سالم را دنبال کند بسیار مفید میباشد. شرکت در جشنهای مدرسه، فامیلی و اعیاد مذهبی و ملی هم جذابیت خاصی برای نوجوان دارد.
نوجوانان به این امر مهم باید توجه داشته باشند که شرکت در اجتماعاتی که ویژگیهای منفی دارد شخصیت افراد را تخریب میکند و خطرات جبران ناپذیری دارد.
اگرچه در دوره نوجوانی، موقتاً نوجوان از اجتماعات فامیلی کنارهگیری کرده و بیشتر مایل است با دوستان خود معاشرت داشته باشد ولی چنانچه این اجتماعات مورد پسند نوجوان، کنترل شده نباشد و نوجوان راهنمائی نشود، تا حدود معاشرت و عکسالعملها و رفتارها را بشناسد، همانطوری که در بالا اشاره شد شخصیت نوجوان دچار دگرگونی میشود.