لرزش گیر اپتیکال یکی از قابلیتهای مفید دوربینهای دیجیتال است که مدت زیادی است در دوربینهای کامپکت و حرفهای استفاده میشود. در چند سال اخیر شاهد به کارگیری این قابلیت در گوشیهای هوشمند رده بالا نیز بودهایم. اما نحوه کار این سیستم چگونه است؟
دوربین گوشیهای هوشمند روز به روز حرفهایتر شده و کار با آن ها لذتبخشتر شده است. امکاناتی که تا چند سال قبل تنها در دوربینهای حرفهای گران قیمت قابل دسترسی بود، امروزه به تدریج وارد دنیای گوشیهای هوشمند میشوند. یکی از این امکانات، لرزش گیر اپتیکال (Optical Image Stabilization – OIS) است که برای ثبت تصاویر با کمترین تاری و بالاترین کیفیت مورد استفاده قرار میگیرد.
اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی استفاده از لرزش گیر اپتیکال در دوربینهای کامپکت و لنزهای DSLR رونق گرفت. این قابلیت امکان ثبت تصاویر با نوردهی طولانی مدت را با کمترین افت کیفیت بدون استفاده از سهپایه به عکاس میداد. به طور خلاصه نحوه کار لرزش گیر اپتیکال به این شکل است که المانهای لنز بر خلاف حرکت و لرزش دست عکاس حرکت میکنند تا تصاویر تاری کمتری داشته باشند.
با گذشت بیست سال از معرفی این قابلیت مفید، لرزش گیر اپتیکال به دوربین تلفنهای همراه نیز اضافه شده است. این قابلیت در دوربین تلفنهای همراه بسیار مفید است چرا که لنز این دوربینها بسیار کوچکتر از لنز دوربینهای حرفهای است و در نتیجه برای ثبت تصاویر بهتر، در اکثر مواقع زمان نوردهی (Exposure) در این دوربینها افزایش پیدا میکند و امکان تار شدن تصاویر بیش تر میشود.
لرزش گیر اپتیکال، مسیر حرکت تصویر را از لنز تا سنسور دوربین هدایت میکند. زمانی که دست عکاس حرکت لرزشی داشته باشد، لنز دوربین بر خلاف جهت آن حرکت خواهد کرد تا تصویر مسیری ثابت را طی کند. حرکت المانهای لنز دوربین، اکثرا توسط موتورهای الکترومگنتی انجام میشود.
دو نوع فناوری لرزش گیر دیگر نیز در دوربینهای دیجیتال استفاده میشود. یکی لرزشگیر دیجیتال است که از امکانات نرمافزاری برای حذف تاری از تصاویر استفاده میکند و دیگری لرزش گیری با حرکت سنسور است. تکنولوژی دوم که اکثرا در دوربینهای بدون آینه و برخی دوربینهای DSLR استفاده میشود، سنسور را به جای لنز در جهات خلاف حرکت لرزش به حرکت در میآورد. این تکنولوژی تا چند سال آینده در دوربین تلفنهای همراه نیز استفاده خواهد شد.
قابلیت لرزش گیر اپتیکال در دوربین تلفنهای هوشمند، این امکان را به کاربر میدهد که در شرایط دشوار عکسبرداری کند. عکاسی در موقعیتهای خاص، در نور کم و عکسبرداری از سوژههای بسیار نزدیک با استفاده از لرزشگیر اپتیکال بسیار لذتبخشتر خواهد بود.
به هر حال لرزش گیر اپتیکال نمیتواند برای همهی شرایط عکاسی و فیلمبرداری مفید واقع شود. اگر سوژه مورد نظر عکس شما در حال حرکت سریع باشد، قابلیت لرزش گیر کمکی به ثبت تصاویر واضح از این سوژه نمیکند. لرزشگیر اپتیکال تنها لرزشهای دوربین را کنترل میکند. اما در فیلمبرداری نیز این قابلیت بسیار مفید است. دوربینهایی که دارای لرزش گیر اپتیکال هستند، فیلمهای با کیفیتتر و با نویز کمتری ضبط میکنند.
به دلیل گران بودن این تکنولوژی، لرزش گیر اپتیکال بیش تر در گوشیهای رده و بالا و پرچمداران مشاهده میشود. گلکسی اس ۷، گلکسی اس ۷ اج و الجی جی ۵ نمونهای از گوشیهایی جدید هستند که به این قابلیت مجهز هستند. آیفون ۶ پلاس و آیفون ۶ اس پلاس نیز دارای لرزش گیر اپتیکال هستند. لرزشگیری اپتیکال در دوربینهای حرفهای مقداری برای سنجش دارد و میتوان این مقدار را بین دوربینهای مختلف مقایسه کرد. اما در مورد دوربین تلفنهای همراه تنها داشتن این قابلیت مورد توجه است و معیاری برای سنجش و مقایسهی آن وجود ندارد.