کهن ترین بیمارستان جهان در کجا ساخته شد ؟
در تمدن های میان رودان ، مصر و یونان ، جای ویژه ای برای نگهداری از بیماران وجود نداشت و پرستشگاه های خدایان یا آرامگاه پزشکان ، جای اصلی نگهداری از بیماران بود . کهن ترین بیمارستان جهان در شهر گندی شاپور در جنوب شرق ایران ( نزدیک اهواز ) ساخته شد و زیر نظر دانشکده پزشکی اداره می شد . در سال بیستم از پادشاهی خسرو انوشیروان ، پزشکان گندی شاپور همایش علمی باشکوهی برگزار کردند و به پرسش و پاسخ با یکدیگر پرداختند .
شاپور ساسانی بنیانگذار کهن ترین بیمارستان جهان .
پرآوازه ترین پزشک دوره ی ساسانی که بود ؟
برزویه درروزگار خسرو انوشیروان ( 531 – 579 م ) سرپرست پزشکان ایران بود . او به هند سفر کرد تا گیاهان دارویی آن سرزمین را به ایران بیاورد ، اما شیفته ی داستان های آموزنده ی هندیان شد . او آموزنده ترین داستان های هندی را برگزید و با خود به ایران آورد . سپس آنها را از زبان سانسکریت به زبان پهلوی برگرداند که به نام کلیله و دمنه شناخته شد . این کتاب به عربی ، فارسی و زبان های اروپایی ترجمه شد .
جرجیس ( درگذشت 156 ق / 773 م ) برخی از نخستین کتابهای دوره ی اسلامی را نوشت .
چرا پزشکان گندی شاپور به بغداد رفتند ؟
بغداد ، پایتخت دولت مسلمانان بود . هنگامی که فرمانروای مسلمانان به نام منصور عباسی در سال 148 قمری بیمار شد ، سرپرست بیمارستان گندی شاپور را به بغداد فراخواند . نام او جرجیس از خاندان بختیشوع بود و خلیفه را درمان کرد . نوه ی این پزشک ، به نام جبرائیل پسر بختیشوع ، با پشتیبانی یک وزیر ایرانی توانست نخستین بیمارستان دولت اسلامی را در بغداد بسازد و کتاب های ارزشمندی در پزشکی بنویسد .
در این برگ از نسخه ی خطی شاهنامه ، برزویه را می بینیم که کتاب کلیله و دمنه را به نزد خسرو انوشیروان آورده است .
پرکارترین پزشک گندی شاپور که بود ؟
ابن ماسویه ( درگذشت 243 ق / 857 م ) در گندی شاپور به دنیا آمد و نزد جبرائیل پسر بختیشوع ، پزشکی آموخت . او بیش از پنجاه کتاب و رساله نوشت . کتاب چشم پزشکی ، کتاب کالبدشناسی ، اندرزنامه ی پزشکی و رساله ی آزمون پزشکان از آثار اوست . همچنین ، رساله هایی درباره ی کانی ها ( مواد معدنی ) ، جانورشناسی ، جنین شناسی ، داروشناسی ، زهرشناسی ، تغذیه ، مواد خوشبو ، دسته بندی و درمان تب ها و شناخت بیماری های گوناگون ( به ویژه بیماری های روانی ) نوشت .
یوحنا پسر ماسویه ( ابن ماسویه ) از میمون برای کالبد شناسی نگهداری می کرد و همواره در پی نوآوری در کار خود بود .
101 پرسش و پاسخ درباره ی پزشکان و داروشناسان بزرگ
نویسنده : حسن سالاری
