مردمانی به نام سومریان که در شهرهایی نزدیک رود دجله و فرات زندگی می کردند ، کهن ترین نوشته های پزشکی را پدید آوردند .
آنها حدود پنج هزار سال پیش به خط میخی بر لوح های گلی می نوشتند و سپس لوح ها را خشک می کردند . بیش از سه هزار لوح گلی از سومریان به دست ما رسیده است که حدود یک هزار لوح به پزشکی مربوط می شود . این لوح ها نشان می دهد که پزشکان سومری به واگیر بودن برخی بیماری ها پی برده بودند .
سومریان چه دستاوردهایی در پزشکی داشتند ؟
یکی از نوشته های سومریان به معرفی بیماریها از فرق سر تا نوک پا می پردازد . یکی از آنها بیماری سل است که پزشکان سومری خون گیری را برای درمان آن سفارش کرده اند . در نوشته ای دیگر آمده است که روغن گیاهی یا جانوری را همراه قلیا گرما دهند و آن را برای شست و شوی زخم به کار برند . در واقع ، آنها از گرم کردن روغن و قلیا به صابون دست می یافتند که پاکیزه کننده است .
بازسازی شهر اور یکی از باشکوه ترین شهرهای سومر که در شمال غربی خلیج فارس ساخته شده بود .
پزشک اسطوره ای ایرانیان که بود ؟
جمشید ، چهارمین پادشاه اسطوره ای ایران بود که در روزگار او مردم از غارنشینی به ساختن خانه روی آوردند . او بود که گیاهان دارویی را به مردم شناساند و راه تندرستی را به آنها آموزش داد . جمشید 650 سال پادشاه بود و در سیصد سال از فرمانروایی او بیماری و مرگ نبود تا این که مغرور شد و به ستمگری پرداخت . سرانجام ، ضحاک بر او چیره شد و فرمان داد جمشید را بکشند .
گیاه زندگی بخش کدام است ؟
به نظر ایرانیان باستان ، گیاهان دارویی پیش از گیاهان دیگر پدید آمدند و گیاهی به نام هوم ، سرور گیاهان و دور کننده مرگ است . امروزه این گیاه را با گیاه افدرا ( ریش بز ) برابر می دانند و هنوز هم زرتشتیان عصاره این گیاه را با شیر می آمیزند و در آئین ویژه ای می نوشند . این گیاه به دلیل دارا بودن ماده ی افدرین در داروسازی ارزش فراوان دارد . دارویی که با این ماده ساخته می شود برای بیماران تنفسی بسیار سودمند است .
گیاه افدرا در بیشتر بخش های نیمه بیابانی ایران می روید و برای درمان بیماری های تنفسی سودمند است.
برنامه ی بهداشتی ایرانیان باستان چگونه بود ؟
ایرانیان باستان ریشه ی بیشتر بیماریها را در پرخوری ، خوراکی های بد ، آب های آلوده ، آب و هوای بد و دوری از ورزش می دانستند . آنها سرچشمه ی رودها را پاکیزه نگه می داشتند و آب دهان در آب رود نمی انداختند . شیر گوسفندان را بهترین خوردنی و خرما و انگور را برترین میوه ها می دانستند . به نظر آنها میانه روی در خوراک و کار و کوشش برای تندرستی بهتر است . امروزه نیز راز تندرستی را برنامه ی غذایی سالم و انجام ورزش می دانند.
برپایه ی اسطوره های ایرانی ، سیمرغ پیشنهاد کرد پهلوی مادر رستم را بشکافند تا نوزاد به سلامت به دنیا آید .
نقش این پرنده ی اسطوره ای بر ظرف های دوره ی ساسانی دیده می شود .
چرا ایرانیان پزشکان را بسیار گرامی می داشتند ؟
برخلاف تمدن های دیگر که بیماری ها را به خدایان نسبت می دادند ، ایرانیان باستان بیماری ها را از سوی اهریمن می دانستند . آنها باور داشتند که پزشک در هنگام درمان بیماران با نیروهای اهریمنی در نبرد است و فرشتگان را نگهبانان گیاهان دارویی می دانستند . از این رو ، پزشکان را بسیار ارج می نهادند ، پزشکان سرزمین های دیگر را به گرمی می پذیرفتند و گاه بزرگترین مشاوران پادشاهان از میان پزشکان برگزیده می شدند .
101 پرسش و پاسخ درباره ی پزشکان و داروشناسان بزرگ
نویسنده : حسن سالاری
