حتما شما هم شنیده اید که شیشه مایع است و لابد انتظار دارید که نشکند. اما این دو موضوع ارتباطی با یکدیگر ندارند. شیشه مایع است منتها یک مایع بسیار غلیظ با گرانروی بالا. اگر بخواهیم مثال بزنیم، مقایسه‌ی مایعاتی مثل عسل و آب و قیر موضوع را روشن می کند. آب در دمای اتاق مایع است، یعنی مولوکول هایش نسبت به یکدیگر پیوند ثابتی ندارند و راحت روی هم می لغزند.
وجه اشتراک عسل و شیشه
عسل و قیر نیز همین طور هستند. اما عسل و بیشتر از آن قیر، گرانروی بیشتری دارند. اگر قیر را داغ کنید، می بینید که گرانروی اش کم تر می شود. قیر داغ روان تر از معمول حرکت می کند. اما در دمای معمولی قیر هم‌چنان مایع است و جامد نمی شود. اگر به سرعت عمل کنید، می توانید تکه ای از قیر را که در دمای اتاق سفت شده بشکنید. حتی در محل شکسته شده شاهد لبه های تیز قیر هم هستید. ولی همین تکه در دمای اتاق، پس از چند دقیقه، شکلش عوض شده و به آرامی نرم می شود.
گرانروی
شیشه هم‌چنین مایعی است و گرانروی اش بالاست. اگر نیرویی با سرعت زیاد به آن وارد شود قبل از لغزیدن مولکول ها شروع به جدا شدن می کنند. شکلی از پیوندهای سست بین مولکولی، مولکول های این مایعات را به هم پیوند داده است. این پیوند مثل پیوند های دیگر، بر اساس نیروی الکترومغناطیس عمل می کند.
صدا و امواج مکانیکی
دلیل چسبندگی حاصل از نیروی الکترومغناطیس، مقدار ذخیره شده‌ی انرژی پتانسیل میان مولکول مجاور است. اگر بخواهیم آنها را به زور جابجا کنیم، این انرژی پتانسیل به شکل انرژی مکانیکی آزاد می شود.
اگر بخواهید یک شیشه را بشکنید، انرژی مکانیکی آزاد شده خودش را چگونه نشان می دهد؟
جواب روشن است؛ به صورت صدا. یعنی امواج مکانیکی بر اثر ضربه به مولکول های شیشه و سیال اطرافش (هوا) به حرکت در می آیند. هر مرتبه که صدای شکستن شیشه را شنیدید بدانید که این صدا همان انرژی پتانسیل است. انرژی‌ای که باعث گرانروی زیاد شیشه و شباهت آن با جامدات متبلور می شود.
- شکستن شیشه با صدای فریاد
