چرا بعضی آدم‌ها سریع‌تر ناراحت می‌شوند؟

احساسات قوی‌تر در بعضی آدم‌ها طبیعی‌تره

واقعیت اینه که ما آدما با هم فرق داریم، مخصوصاً از نظر احساسات. بعضیا مغزشون به شکلی کار میکنه که واکنش احساسی بیشتری نشون میدن. یعنی مثلاً وقتی یه چیز ناراحت‌کننده می‌بینن یا می‌شنون، مغزشون سریع‌تر تحریک میشه. این ربطی به ضعیف بودن یا حساس بودن نداره، بلکه نشونه‌ی اینه که مغزشون قوی‌تر احساسات رو درک میکنه. این آدما معمولاً درک بالایی از بقیه دارن و خیلی وقتا آدمای مهربون و دلسوزی هستن. فقط گاهی این شدت احساس باعث میشه سریع‌تر هم ناراحت شن.

تأثیر اتفاقات گذشته روی حال روحی

یکی از دلایل ناراحتی‌های سریع اینه که ذهن ما خاطرات قدیمی رو نگه میداره، حتی اگه خودمون یادمون نیاد. مثلا شاید یه بار کسی با حرفش دل ما رو شکسته و حالا هر وقت یه موقعیت مشابه پیش میاد، مغزمون ناخودآگاه اون حس رو برمیگردونه. برای همین بعضیا زودتر از بقیه ناراحت میشن، چون ذهنشون به نوعی یاد گرفته که مراقب باشه تا دوباره آسیب نبینه. نکته مهم اینه که ما می‌تونیم با شناخت این الگوها و تمرین کنترل احساسات، ازش عبور کنیم.

نقش استرس و خستگی در ناراحتی‌های سریع

اگه مدتیه زیاد درس خوندی، کم خوابیدی یا ذهنت درگیره، طبیعیه که زود از کوره در بری یا ناراحت شی. مغز وقتی خسته میشه، کنترل احساسات براش سخت‌تر میشه. همون‌طور که بدن وقتی گرسنه است زودتر خسته میشه، ذهن هم وقتی استرس یا خستگی زیاد داره، زودتر ناراحت میشه. پس شاید بعضی وقتا ناراحتی ما ربطی به احساسات عمیق نداشته باشه، فقط مغز خسته‌ست و نیاز به استراحته.

تفاوت در تربیت و محیط خانوادگی

نحوه‌ی بزرگ شدن و نوع خانواده‌ای که توش رشد کردیم تأثیر خیلی زیادی داره. اگه توی محیطی بزرگ شدیم که آدم‌ها راحت احساسشون رو نشون میدادن، ممکنه یاد گرفته باشیم سریع واکنش نشون بدیم. برعکسش هم درسته؛ اگه همیشه احساسات سرکوب شدن، ممکنه با یه جرقه‌ی کوچیک همه‌چی بیرون بریزه. اینجا هم نه درستی هست نه غلطی، فقط باید یاد بگیریم چطور احساساتمون رو بشناسیم و به جای پنهون کردن، درست مدیریت کنیم.

وقتی مغز و هورمون‌ها نقش خودشون رو بازی می‌کنن

در دوران نوجوانی، مغز هنوز در حال رشد و تغییره. هورمون‌ها بالا و پایین میرن و همین باعث میشه احساسات شدیدتر تجربه بشن. یه روز پرانرژی‌ای، روز بعد ممکنه بی‌دلیل ناراحت باشی. این طبیعی‌ترین چیز دنیاست. مغز تو داره خودش رو تنظیم می‌کنه و یاد می‌گیره چطور احساسات رو کنترل کنه. به همین دلیله که در این دوران، ناراحتی‌ها سریع میان و میرن.

نقش خواب در کنترل احساسات

شاید باورت نشه ولی کیفیت خواب روی حال روحی تأثیر مستقیم داره. مغز وقتی خواب کافی نداره، نمی‌تونه احساسات رو خوب مدیریت کنه. یه جمله معروف میگه خواب بهتر = حال بهتر و واقعا درسته! اگه می‌خوای کمتر ناراحت شی، باید خوابت رو جدی بگیری. شب زود بخواب، قبل خواب گوشی رو بذار کنار، و به مغزت استراحت بده. نتیجه‌شو خودت می‌بینی.

چطور گوشی می‌تونه حال ما رو بدتر کنه

تا حالا دقت کردی وقتی حالت بده، ناخودآگاه میری سراغ گوشی؟ و وقتی شروع می‌کنی به بالا و پایین کردن شبکه‌های اجتماعی، حالت بدتر میشه؟ این یه اتفاق واقعی و ثابت‌شده‌ست. مغز با دیدن تصاویر و خبرهای زیاد گیج میشه و تمرکزش رو از دست میده. اینجاست که اعتیاد به باز کردن گوشی خودش رو نشون میده. اگه بتونی چند ساعت گوشی رو کنار بذاری، ذهنت آروم‌تر میشه و احساساتت هم بهتر کنترل میشه.

تغذیه و ورزش هم بی‌تأثیر نیستن

غذاهایی که می‌خوریم روی حال روحی ما اثر دارن. مثلا مصرف زیاد قند و فست‌فود باعث میشه سطح انرژی سریع بالا بره ولی بعدش افت کنه و همین باعث بی‌حوصلگی و ناراحتی میشه. در عوض، خوردن میوه، سبزیجات و غذاهای خونگی مغز رو آروم نگه می‌داره. ورزش هم کمک می‌کنه هورمون شادی (اندورفین) ترشح بشه و ناراحتی سریع‌تر بره. پس اگه یه روز حس کردی خیلی زود ناراحت شدی، یه پیاده‌روی ساده می‌تونه حالتو عوض کنه.

وقتی ناراحتی عمیق‌تر از یه حس لحظه‌ایه

بعضی وقتا ناراحتی‌ها تکرار میشن، طولانی میشن و باعث میشن هیچ چیز خوشحال‌مون نکنه. اینجا ممکنه پای یه موضوع جدی‌تر وسط باشه مثل افسردگی در نوجوانان دختر و پسر. اگه حس کردی مدتیه انگیزه‌ت کمه، از جمع فاصله گرفتی یا بی‌دلیل گریه‌ت می‌گیره، بهتره با یه مشاور یا روان‌شناس صحبت کنی. چون گاهی ناراحتی‌های مکرر نشونه‌ی خستگی روحیه و باید جدی گرفته بشه.

چطور میشه کمتر ناراحت شد؟

برای اینکه کمتر از بقیه چیزا ناراحت بشیم، باید یاد بگیریم خودمون رو بشناسیم و احساساتمون رو قبول کنیم. این یعنی بدونیم چی باعث ناراحتیمون میشه و سعی کنیم باهاش مهربون‌تر برخورد کنیم. چند تا کار ساده می‌تونه کمک‌مون کنه:

• نوشتن احساسات روی کاغذ، حتی بدون اینکه کسی بخونه.
• گوش دادن به آهنگ یا پادکست‌هایی که حس خوب میدن.
• صحبت با یه دوست قابل اعتماد یا مشاور.
• داشتن یه روتین روزانه برای مراقبت از خود.

مسئولیت‌پذیری احساسی یعنی چی؟

خیلیا فکر میکنن ناراحت شدن تقصیر دیگرانه، ولی در واقع کنترل احساسات یه مهارته. یعنی باید یاد بگیریم چطور مسئول احساس خودمون باشیم. به این میگن روش تقویت مسئولیت پذیری. هرچی بیشتر مسئول احساسات خودمون بشیم، کمتر از رفتار بقیه ناراحت میشیم. اینطوری نه فقط حال خودمون، بلکه رابطه‌هامون هم بهتر میشه.

جمع‌بندی چرا نوجوانان زود ناراحت می‌شوند

اینکه چرا نوجوانان زود ناراحت می‌شوند یه ضعف نیست، یه ویژگیه. فقط باید یاد بگیریم چطور باهاش کنار بیایم. با خواب کافی، دوری از اعتیاد به گوشی، خوردن غذای سالم و پذیرش خودمون، میشه حال روحی رو متعادل‌تر کرد. مهم‌تر از همه اینکه بدونی احساس ناراحتی یه بخش طبیعی از زندگیه، ولی نباید بذاری زیاد طول بکشه. تو می‌تونی با شناخت خودت، ذهن و دلت رو آروم‌تر نگه داری.

اگر می‌خوای بیشتر بدونی، حتما یه سر به سوالات روانشناسی بزن تا چیزای بیشتری در مورد احساسات و ذهن انسان یاد بگیری.