کتاب به عنوان یکی از بنیادی‌ترین ابزارهای انتقال دانش و فرهنگ، همواره در طول تاریخ مورد توجه بزرگان و اندیشمندان بوده است. اهمیت کتاب نه تنها در حفظ و انتقال اطلاعات و تجربیات گذشته است، بلکه در پرورش تفکر انتقادی و گسترش افق‌های ذهنی نیز نقش بسزایی دارد. بزرگان بسیاری از جمله فلاسفه، نویسندگان و دانشمندان بر تأثیر عمیق کتاب بر رشد فردی و اجتماعی تأکید کرده‌اند. مطالعه کتاب می‌تواند به عنوان پلی میان نسل‌ها عمل کند، به طوری که دانش‌ها و تجربیات گذشتگان به نسل‌های آینده منتقل شود.
از دیدگاه بزرگان، کتابخوانی نه تنها به افزایش دانش کمک می‌کند، بلکه باعث تقویت خلاقیت و توانایی‌های تحلیلی نیز می‌شود. در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت در حال تغییر و تحول است، اهمیت کتاب و مطالعه بیش از پیش احساس می‌شود؛ زیرا کتاب‌ها می‌توانند به عنوان منابعی پایدار و قابل اعتماد در برابر سیل اطلاعات نادرست و سطحی عمل کنند. از این رو، توجه به کتاب و ترویج فرهنگ مطالعه از جمله وظایف مهم فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رود.
ابوشکور بلخی
گویند: «بلخی، شاعر شهید، روزی نشسته بود و کتابی می خواند. جاهلی آمد پیش او نشست و سلام کرد و گفت: خواجه تنها نشسته ای؟ گفت: اکنون که تو آمدی، تنها شدم؛ زیرا به واسطه آمدن تو، از مطالعه کتاب باز ماندم.
ابوعلی سینا گفته: من متأسفم که هنگام صرف غذا، از اشتغال به علم و کسب معرفت باز می مانم. او در طلب و ترویج دانش چنان کوشا بوده است که روزی پنجاه ورق می نوشته و گاهی برای فهمیدن درست مطلبی، چهل بار یک مطلبی علمی را مطالعه می کرده است.
«از مترجم نامی، عزت الله فولادوند پرسیدند: چرا باید مردم کتاب بخوانند؟در جواب گفت: نخست این که بخش بزرگی از دانش بشر به صورت مکتوب از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. دوم به دلیل لذتی است که انسان از باخبر شدن و آگاهی پیدا کردن از موضوعات داستانی و هنری می برد که مکتوب هستند و از طریق شفاهی قابل انتقال نیست.اگر انسان از مکتوبات نسل گذشته آگاهی نداشته باشد و اگر کتاب نخواند، از جهت روحی و فکری در یک زندگی فقیر و بی مایه گرفتار خواهد شد».
به نظر من، کتاب بیش از درس و معلم به انسان می آموزد. من نُه دهم معلومات خود را از کتاب آموخته ام و یک دهم را از معلم و درس. استاد محیط طباطبایی
افکار و اندیشه های انسان به گونه ای است که ممکن است فقط خواندن یک کتاب پایه اندیشه ها و افکار انسان را بر مبنای جدید یا در مسیر خاصی قرار دهد و چه بسا ممکن است کتابی مسیر سرنوشت میلیون ها انسان را در راه مخصوصی بیندازد. انیشتین
من هیچ غمی نداشتم که خواندن یک صفحه کتاب از بین نبرده باشد. کتاب، عمر دوباره است. در دنیا لذتی که با لذت مطالعه برابری کند، نیست. مُنْتِسکیو
دانشگاه واقعی، جایی است که مجموعه ای از کتاب در آن جمع آوری شده باشد. کارلایل
آدم تنها در بهشت هم باشد، به او خوش نمی گذرد، ولی کسی که به کتاب یا تحقیق علاقه مند است، هنگامی که به مطالعه یا تفکر مشغول است، جهنم، به تنهایی برای او بهترین بهشت هاست. موریس مترلینگ
بدون حکومت، می شود زندگی کرد، ولی بدون کتاب و مطبوعات نمی شود. آبراهام لینکلن
برگ های کتاب به منزله بال هایی هستند که روح ما را به عالم نور و روشنایی پرواز می دهند. وُلتر
خوشبخت، کسی است که به یکی از این دو چیز دسترسی دارد، یا کتاب های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند. ویکتور هوگو
اشتیاق به مباحثه و مطالعه، آنچنان مرا بی قرار کرده بود که به لذت های دیگر توجه نداشتم و در بسیاری از شب ها به خاطر مطالعه بیدار می ماندم. والدینم دلشان به رحم می آمد و مرا نصیحت و التماس می کردند که کمی استراحت کنم، ولی فایده ای نداشت. اگر در حین مطالعه با مشکلی روبه رو می شدم، از پدرم می پرسیدم. بسیاری کتاب ها را در فنون و موضوعات مختلف مطالعه کردم و در عین حال، علاقه زیادی هم به عبادت و طاعت خداوند داشتم. محمدعلی حزین لاهیجی
در گرمای تابستان، طلاب شب ها به بام مدرسه می رفتند، ولی من در حجره ام را می بستم و شروع به مطالعه و حاشیه نویسی و تصحیح می کردم تا اذان صبح. بعد از نماز صبح، صورتم را بر روی کتاب می گذاشتم و لحظه ای می خوابیدم تا آفتاب طلوع می کرد و آنگاه تا ظهر به تدریس می پرداختم.
بعدازظهر هم به درس می رفتم و درس می خواندم. بسیاری از مواقع، از سر راه نانی می گرفتم و می خوردم. چون اغلب برای مطالعه، روغن چراغ نداشتم، اتاقی بلند گرفته بودم که درهای متعدد داشت و در آن می نشستم و زیر نور ماه کتابم را می گشودم و می خواندم و چون ماه دور می زد، دری دیگر را که رو به ماه داشت، می گشودم و کتاب می خواندم. دو سال همین کار را کردم تا آنجا که چشمانم ضعیف شد. سیدنعمت الله جزایری
