نشست تحلیل اجتماعی، تبلیغاتی، امنیتی، بازی «پوکمون‌گو» با حضور استادان دانشگاه مسعود کوثری، سید بشیر حسینی و علی فلاح کارشناس و تحلیل‌گر بازی، در فرهنگسرای رسانه و شبکه‌های اجتماعی، برگزار شد.
محمد لسانی کارشناس مجری این برنامه درباره میزان استقبال این بازی در سراسر دنیا گفت: نرم‌افزار «app institute» میزان دانلود بازی‌ها را در سراسر جهان نشان می‌دهد. میزان دانلود این بازی در یک دقیقه در کل دنیا، ۵ هزار و ۸۰۰ بار است که میزان دانلودها در سیستم عامل اندروید ۳ هزار و ۴۰۰ و در ios هزار و ۸۰۰ بار بوده است. حجم بالای دانلود، نشان‌دهنده عطش روزافزون نوجوانان و جوانان به این بازی است.
پوکمون‌گو به کاربر احساس آزادی می‌دهد
مسعود کوثری در این نشست با اشاره به ویژگی‌های بازی‌های رایانه‌ای گفت: در زبان انگلیسی دو کلمه «play»و «game» معنای متفاوتی دارند که در زبان فارسی معنای یکسانی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. Play یک بازی با انتهای باز است، اما game به بازی‌هایی گفته می‌شود که مسیر آن بسته است و باید در مراحل مختلف انجام شود و خسته‌کننده است. اکثر بازی‌های رایانه‌ای به صورت game طراحی و در یک چارچوب خاص ادامه پیدا می‌کنند.
او در رابطه با ویژگی‌های متفاوت بازی «پوکمون‌گو» و محبوبیت روزافزون آن اظهارداشت: در بازی‌های محبوبی مانند جی. تی. ای و خانواده سیمز، شخص درون بازی قرار می‌گیرد، ولی درباره پوکمون می‌توان گفت بازی به درون ما نفوذ کرده است. این بازی اولین‌بار است که کاربر را آزاد می‌گذارد و در واقع کاربر تبدیل به کنسول بازی شده است و این ویژگی است که «پوکمون‌گو» را به بازی محبوب تبدیل کرده است.
مؤلف کتاب «عصر بازی» تصریح کرد: این بازی می‌تواند در آینده به شکل‌های گوناگونی مورد استفاده و توجه قرار گیرد. در کنار این‌که گاهی اخباری مبنی بر سقوط کاربران در رودخانه و حوادث دیگر می‌شنویم، اما به این معنی نیست که این بازی، امنیت ما را به طور خاص و جدی به خطر می‌اندازد. این بازی از لحاظ فرهنگی، دنیای ما را وارد فضای جدیدی می‌کند. گوشی‌های همراه، این قدرت را می‌دهند که بین فضای واقعیت و مجازی مدام در حرکت باشیم. اکنون با ورود این بازی، از این فضای دوگانه خارج شده و وارد فضای جدیدی می‌شویم؛ که هر دو را هم‌زمان در بردارد. تنها با برنامه‌ریزی نوآورانه است که می‌توان در این فضای جدید، تعریف درستی مطابق با شرایط روز برای مدیریت زندگی خود ارائه داد.
شهرداری از «پوکمون‌گو» چه استفاده‌هایی می‌تواند بکند؟
کوثری با اشاره به کاربردهای مفید این بازی در کشورمان گفت: از این بازی می‌توان در جهت‌های مثبت استفاده کرد. مثلاً شهرداری ممکن است اعلام کند که توانایی نشان‌دادن تمام محوطه برج میلاد را به گردشگران ندارد. آیا در چنین شرایطی می‌توان برای رفع این مشکل یک سیستم پوکمنی در نظر گرفت؟ در این صورت گردشگران می‌توانند با استفاده از این سیستم، به تنهایی قسمت‌های مختلف این برج را کشف کنند. منطقه ۱۲ تهران نیز از بافت سنتی و قدیمی برخوردار است. آیا می‌توان از این سیستم استفاده کرد و امکان اکتشاف را برای ساکنان پایتخت و گردشگران فراهم کرد تا از این منطقه و جاذبه‌های گردشگری آن بازدید کنند؟
در ادامه سید بشیر حسینی استاد دانشگاه با اشاره سیاست‌گذاری پوکمون‌گو از جنبه اجتماعی، درباره ایده و طرح وارده به بازی‌های مکان‌محور گفت: پوکمون یک‌شبه به دنیا نیامده و دارای پیشینه است و سیاست‌گذاری‌های آن نیز بر مبنای پیشینه آن صورت می‌گیرد. ما همیشه فکر می‌کنیم همه رویدادها اتفاقی هستند؛ در صورتی که چنین نیست.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: در حال حاضر ما با پوکمون بازی نمی‌کنیم، پوکمون با ما بازی می‌کند. تاکنون به بازی‌هایی به سبک پوکمون کم تر پرداخته شده است. درحالی‌که این بازی در حال گسترش، اتفاقی است که باعث تلفیق چشم و ذهن می‌شود و بازی را در زندگی روزمره ما جاری می‌کند. با نگاه به بازی پوکمون‌گو درمی‌یابیم که به آرامی حوزه بازی و زندگی در هم تنیده می‌شود و در بسیاری از موارد افراد تشخیص نمی‌دهند در حال زندگی هستند یا بازی می‌کنند. برای مثال مفهوم سرگرمی را در نظر بگیرید، ما در زندگی روزمره خود زمانی را به فعالیت‌های سرگرم‌کننده اختصاص می‌دادیم و در حال حاضر خیلی از فعالیت‌های خود مثل آموزش را در بستر سرگرمی انجام می‌دهیم.
لزوم راه‌اندازی نهضت سواد رسانه‌ای برای مواجهه درست با هر پدیده تازه‌وارد ارتباطی
حسینی اشاره کرد: پوکمون دو فن‌آوری «جی‌پی‌اس» و «ای‌آر» را با هم ترکیب کرده و با خلاقیت به عینیت رسانده و بیش تر از این‌که دیده‌محور باشد، ایده‌محور بوده و خلاقیتش بیش تر در ایده است تا اجرا. پوکمون باعث شد متوجه شویم به آن واقعیتی که خیلی دور و غیرقابل دسترس تصور می‌کردیم، نزدیک شده‌ایم.
نویسنده کتاب «۱۵۸ هشتگ» گفت: راه درست نگاه‌کردن به هر پدیده تازه‌وارد ارتباطی و رسانه‌ای، راه‌اندازی نهضت سواد رسانه‌ای است. مردم ما باید قوی، مطلع و توانمند باشند. اطلاعات وقتی افزایش یابند، تهدیدها و فرصت‌ها با هم دریافت می‌شوند و دیگر با پدیده‌ها مطلقاً خوب یا بد برخورد نمی‌شود. مواجهه عالمانه، دلسوزانه و نهضت آموزش سواد رسانه‌ای، می‌تواند تنها راه برخورد با پدیده‌های جدید ارتباطی و رسانه‌ای باشد.
حسینی اظهار داشت: پیشنهاد می‌کنم به بازی پوکمون از این زاویه نگاه کنیم که ما با یک گونه و نسل جدید مواجه هستیم که تنها به پوکمون محدود نمی‌شود، بلکه همه دنیا را در برمی‌گیرد. این افراد با انگیزه‌های بازی- امتیازی، خرید، سود و امنیت از خانه‌های خود خارج می‌شوند و به دنبال پوکمون‌ها می‌گردند.
توجه صنعت گردشگری به پوکمون‌گو
این استاد دانشگاه با اشاره به تأثیرات این بازی بر صنعت گردشگری گفت: بسیاری از افرادی که پوکمون بازی می‌کنند اعلام کردند تا به حال تا انتهای کوچه محل زندگی خود نرفته‌اند، اما برای پیداکردن این موجودات از خانه خارج شده و به جست‌وجو آن‌ها پرداخته‌اند. در حال حاضر صنعت گردشگری به این بازی توجه بسیاری می‌کند. شرکت‌های مارکتینگ برای جذب مشتری از این بازی استفاده‌های ابزاری می‌کنند.
«پوکمون‌گو» از کجا آمد؟
علی فلاح کارشناس و تحلیل‌گر بازی نیز در نشست تحلیلی «پوکمون‌گو» در مورد چگونگی ایجاد این بازی و ویژگی‌های منفی و مثبت و تأثیرهای آن در موارد مختلف گفت: این بازی محل‌محور(location base) است و در دسته بازی‌های اِی آر(AR) یا همان واقعیت افزوده، قرار دارد. شرکت ایجادکننده این بازی از شرکت‌های استارت‌آپ گوگل بود که در سال ۲۰۱۰ در آمریکا تأسیس شد. این شرکت پیش از تولید «پوکمون‌گو» در سال ۲۰۱۰ یک بازی دیگر با عنوان ingress تولید و روانه بازار کرد که تجربه ساخت و تولید آن، پایه ایده «پوکمون‌گو» شد.
فلاح اظهارداشت: گوگل و نینتندو (Nintendo) دو شرکتی بودند که در سپتامبر ۲۰۱۵، اعتباری ۳۰ میلیون دلاری در این بازی سرمایه‌گذاری کردند. بعد از یک ماه از ارائه، «پوکمون‌گو» توانست با موفقیت و محبوبیت روزافزون خود، سرمایه اولیه را جبران کند و به سوددهی برسد. این بازی ابتدا در استرالیا و آمریکا رونمایی شد، اما پس از آن، به دلیل استقبال کاربران در سراسر جهان، فراگیر شد. به شکلی که برای مدیریت بهتر مدیران و طراحان بازی، مجبور به مسدودکردن آن در کشورهایی شدند که این بازی با استقبال کم تری روبه‌رو بود. جالب است با وجود استقبال قابل توجهی که از این بازی شده است، اما غالب کاربرانی که این بازی را روی تلفن همراه خود نصب می‌کنند، غافل‌گیر می‌شوند و آن را هم‌سطح انتظارات و شنیده‌های خود نمی‌دانند.
واکنش کشورهای مختلف به این بازی
این کارشناس و تحلیل‌گر بازی با اشاره به واکنش کشورهای مختلف و تصمیماتی که در مواجهه با این بازی گرفتند، گفت: مدیران شرکت «نینتندو» و طراحان «پوکمون‌گو» پیش‌بینی کرده بودند که کشورهای مختلف به دلیل جدید بودن این بازی ممکن است برخوردهای متفاوتی داشته باشند. کشورهایی مثل عربستان، مصر و ترکیه بنابه به دلایل مذهبی و یا کشورهایی مثل اندونزی به دلیل سقوط افراد در رودخانه، این بازی را در شهر بالی ممنوع اعلام کرده‌اند. روسیه، پرتغال، بلاروس و هم‌چنین استرالیا نیز به دلیل امنیتی «پوکمون‌گو» را مسدود کرده‌اند. مجموعه رفتارهایی که از سوی کشورهای مختلف خبرساز شده و اتفاقاتی که برای بازیکنان افتاده است، سبب شد این بازی بدون هیچ تبلیغاتی توجه و کنجکاوی کاربران را جلب کند. اما یکی از امنیتی‌ترین برخوردها با این بازی جدید و تازه‌وارد به بازار، برخورد رژیم اشغالگر قدس است که محتواهای امنیتی بسیاری علیه این بازی تولید کرده است.
فلاح در خصوص ویژگی‌های فنی این بازی تصریح کرد: بازی‌های واقعیت‌افزوده یا تکنولوژی‌های «ای آر»، نسل جدید و ژانر جدیدی از بازی‌های موبایلی و کامپیوتری هستند. به‌ویژه «پوکمون‌گو» که ویژگی جدیدی به بازی‌های این‌چنینی اضافه کرد و آن، تحرک است.
او افزود: تحلیل‌هایی که میانگین تحرکات کاربران این بازی را بررسی کرده است، نشان می‌دهد که کاربران این بازی از لحاظ تحرک بسیار پیشرفت داشته‌اند، اما از نظر بهره‌وری بسیار افت کرده‌اند. افت طول میزان شارژ باطری تلفن همراه، بررسی افزایش سوخت و کاهش وزن بدن که ارتباط زیادی با تحرک این بازی دارد، از دیگر تأثیرات «پوکمون‌گو» از زمان ورود آن به بازار است.
این بازی بر خلاف آن‌که یک مسأله جهانی است، اما ایرانی نیست
این کارشناس معتقد است کاربران ایرانی به دلیل نقص امکاناتی که برای انجام این بازی لازم است، از قبیل سرعت اینترنت، ناقص‌بودن نقشه‌ها و… برخلاف آن‌چه که در جهان شاهد بودیم، از پوکمون‌گو استقبال نمی‌کنند، اما به دلیل محل‌محوربودن این بازی، احتمال این‌که نسخه‌هایی از آن در داخل تولید شود، بسیار است. بنابراین با توجه به آمار کم کاربران داخلی، این بازی بر خلاف آن‌که یک مسأله جهانی است، اما ایرانی نیست.
mehrkhane.com
