مدرسه یکی از نهادهای تربیتی و آموزشی مهم است که نیازمند مشارکت اولیای دانش‌آموزان و دیگرسازمان‌هاست. خانواده‌ها با ارائه بسیاری از اطلاعات مربوط به ویژگی‌های رفتاری کودکان و نوجوانان، می‌توانند در جهت شناخت مسایل تربیتی و چاره‌جویی آن ها، مدرسه را به صورتی بسیار مؤثر یاری دهند.
در دوره تحصیلی، خانه و مدرسه هر یک نقش خاص خود را بازی می‌کنند. در خانه، روابط فردی تر وعاطفی‌تر و در مدرسه جمعی‌تر و منطقی‌تراست. از این‌رو، این دو محیط یعنی خانه و مدرسه از لحاظ فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای رشد کودک، مکمل یکدیگرند و باید همدیگر را یاری کنند. لذا همکاری پدر و مادر با معلمان و اولیای مدرسه و بالعکس، از اهمیتی ویژه برخوردار است. تحقیقات نشان داده است در مدارسی که والدین با اولیای مدرسه کمتر ارتباط داشته‌اند، دانش‌آموزان از مشکلات رفتاری بیشتری برخوردار بوده‌اند.
یکی از مشکلات تربیتی، تفاوت دیدگاه خانه و مدرسه است. این موضوع مخصوصا ًقبل از 12 تا 13 سالگی مهم است، چرا که در این سنین، کودک همه حرفهای بزرگ ترها مثل والدین و معلم را صحیح می‌داند و نمی‌تواند بین آن ها قضاوت کند. اگر حرف معلم و پدر و مادر با هم متضاد باشند، کودک دچار سردرگمی می‌شود. رابطه اولیاء و مربیان کمک می‌کند تا دیدگاه‌ها و انتظارات آن ها از نوجوان یکسان شود.
جای بسی تأسف است که در جامعه ما معمولا ارتباط والدین با مدرسه بسیار ضعیف و غالباً محدود به جنبه‌های مالی و خدماتی است، هر چند در این زمینه نیز همکاری در کمترین حد خوداست. بر اساس آمار رسمی، به طور متوسط تنها حدود 5/1 درصد از هزینه‌های خانواده شهری صرف امور آموزشی و تفریحی می‌شود، حال آن که این رقم برای دخانیات بیش از 2 درصد است و این تفاوت در روستاها چشمگیرتراست.
این کوتاهی نه تنها از سوی خانواده‌ها بلکه گاهی از ناحیه مدارس نیز هست و استقبال شایسته‌ای از همکاری‌های فرهنگی و تربیتی خانواده‌ها نمی‌شود. این جریان باید دگرگون شود و هر یک از این دو نهاد، به ویژه خانواده‌ها، به اهمیت و ضرورت این ارتباط در تربیت صحیح فرزندان خود بیشتر آگاه شوند و بکوشند تا وظیفه خود را به درستی انجام دهند
تشکیل انجمن‌های خانه و مدرسه
انجمن‌های خانه و مدرسه با ایفای نقش فعال‌تر باید والدین را در درک و شناخت فرزندانشان کمک کنند. یکی از بهترین انواع این انجمن‌ها، جلساتی است که با حضور والدین، فرزندان و معلمان تشکیل می‌شود.
برنامه‌های آموزشی بزرگسالان همگام با نظام مدارس، باید دروسی متناسب با فهم والدین برای درک بهتر کودک و نوجوان ارائه دهد.
انجمن‌های خانه و مدرسه باید در رسیدن به هدف‌های زیر برنامه‌ریزی کرده و آن ها را اجرا کنند:
1-ایجاد یک رابطه دوستانه و صمیمانه بین معلمان و والدین.
2-کمک به والدین در درک هر چه بیشتر فرزندان خود.
3-کمک به والدین در شناخت این که مدرسه برای کودک چه می‌کند.
4-آشنا ساختن معلمان با شرایط و وضع خانوادگی دانش‌آموز که رفتار مدرسه‌ای او متأثر از آن است.
5-قادر ساختن والدین و معلمان به برنامه‌ریزی مشترک در رابطه با استفاده هر چه بیشتر از امکانات هر دو نهاد، برای ایجاد تسهیل در رشد کودک و نوجوان.
6-برای نیل به این هدف‌ها، معلم باید والدین را تشویق به حرف زدن کند. آنان اغلب با شکایت و گلایه از نوجوان آغاز سخن می‌کنند. پس از آن معلم می‌تواند اطلاعات حقیقی که درباره نوجوان در مدرسه دارد را بازگو کند. آن گاه هر دو با هم می‌کوشند تا درباره اقدام بعدی بیندیشند. در نهایت ممکن است والدین در رابطه بین نگرش‌های خود و رفتار نوجوان، به بینش جدیدی دست یابند که این بینش احتمالاً به ایجاد تغییراتی هر چند جزئی در رفتارشان نسبت به نوجوان می‌انجامد.
زمینه‌های همکاری خانه و مدرسه
امروزه پدر یا مادر در برنامه‌های اولیاء و مربیان تنها یک فرد مراجعه کننده به یک مؤسسه آموزشی محسوب نمی‌شود، بلکه تعیین‌کننده خط مشی برای آن موسسه نیز هست. مسأله نظارت محلی برای مدارس و تقاضای والدین برای داشتن حق رأی در تعیین خط مشی آموزشی در تمام سطوح باید ادامه مسؤولیت پدر یا مادر نسبت به تعلیم و تربیت فرزند خویش به حساب آید.
نتیجه گیری
اصل ارتباط اولیاء و مربیان به تعداد والدین و محیط خاص آموزشی بستگی تام دارد. معلمان باید نیازهای والدین را بدانند و امکانات برنامه‌ریزی را فراهم کنند. معمولاً گزارش پیشرفت شاگرد به والدین، تبادل اطلاعات، حل مسائل مشترک، برنامه‌ریزی برای جلسات اولیاء، برنامه‌ریزی آموزش والدین، شرکت در کلاس‌های مشاوره و ایجاد بحث‌های حرفهای برای گروه‌های تصمیم‌گیرنده از وظایف معلمان است. او باید برای هر بخش نسبت به بخش دیگر تفاوت قائل شود و از مهارت‌ها و فنون مختلف بهره جوید. هر چند او برای مشاوره والدین بودن تربیت نمی‌شود و اغلب آمادگی آموزش دادن به آنان را نیز ندارد ولی شغل او ایجاب می‌کند در مواجهه با اولیاء شیوه واحدی را به کار گیرد. هر چند مهارت‌ها و وظایف او محدود است و نیز جلب رضایت او از منطقه‌ای به منطقه دیگر تفاوت می‌کند اما باید در هر نقطه برخورد خاصی داشته باشد.
یادداشت سردبیر:
به قلم آقای آرین ماهر از کاربران فعال سایت
