“انگشتان چروکیده ” ممکن است مسخره به نظر برسد اما پشت این قضیه یک دلیل علمی جدی وجود دارد.
اگر وقت زیادی را در استخر گذرانیده اید و یا به منظور رفع خستگی بعد از یک روز کاری سخت، ساعت ها در وان حمام غوطه ور بوده اید، احتمالآ با پدیده ” انگشتان چروکیده” آشنا هستید. باور کنید یا نه، دانشمندان برای چندین دهه در حال مطالعه بر روی این پدیده بوده اند و تلاش می کردند تا دریابند چرا دستان (و گاهی پاهای شما) وقتی خیس می شوند، چروکیده می شوند.
یکی از ایده های معروف این است که پوست شما به راحتی از آب اشباع می شود. بر اساس نظریه کتابخانه کنگره (Library of Congress)، اپیدرم یا لایه خارجی پوست از سلول های مرده کراتین تشکیل شده که وقتی برای مدت طولانی در آب قرار می گیرند، به جذب رطوبت می پردازند. این جذب رطوبت باعث می شود که سلول ها متورم شوند اما چون آن ها هنوز به بافت زیرین متصل هستند و بافت زیرین نمی تواند گسترده شود، بافت بیرونی باید چروک شود تا به جبران سطح بزرگ تر بپردازد.
این موضوع مثل این است که روکش یک تخت بزرگسال را برای یک تخت خرد سال استفاده کنیم! پارجه اضافی جایی ندارد و مجبور است به صورت نامرتب و پر چین و چروک قرار گیرد.
اما چرا فقط انگشتان دست و پا تحت تاثیر رطوبت قرار می گیرند؛ چرا کل سطح بدن چروک نمی شود؟
دانشمندان می گویند زیرا دستان و پاهای ما ضخیم ترین لایه اپیدرم را دارا می باشند و به همین علت آن ها دارای سلول های کراتین بیش تری که آب جذب می کنند، هستند (ناخن های شما نیز دارای کراتین می باشند، به همین علت بعد از شستن ظرف ها نرم تر می شوند).
آیا پشت این چروکیده شدن هدفی وجود دارد؟
مشکل این تئوری این است که برای زمانی که اعصاب انگشتان دست و پا به خاطر جراحی و یا صدمات ناشی از مرض قند آسیب می بینند و پوست آن ها چروک نمی شود، توضیحی ندارد.. بر اساس فرضیه دیگری می توان این را توضیح داد که بیان می کند عمل چروکیدگی پوست براساس اشباع پوستی نیست بلکه براساس واکنش سیستم عصبی مرکزی می باشد. — “مشکل مکانیک کلاسیک” بر اساس توضیحات دکتر ژی چن، مهندس بیومکانیک دانشگاه کلومبیا، در” اخبار طبیعت”:
فرضیه مکانیک بر اساس نظریه انقباض عروق و یا باریک شدن رگ های خونی می باشد. در واقع زمانی که انگشتان دست یا پا در آب سرد یا گرم فرو برده می شوند، انتهای سلول های عصبی سیگنالی ارسال می کنند که موجب می شود رگ های خونی و در نتیجه بافت زیرین سطح پوست، منقبض شوند. این امر به نوبه خود، خارجی ترین لایه پوست را مجبور به چروک شدن می کند.
اما تحقیقات جدید نشان می دهند ممکن است دلایل بیش تری برای چروکیدگی پوست وجود داشته باشد. دانشمند نوروبیولوژیست تکاملی، دکتر مارک چنگیزی و تیمش در آزمایشگاه ۲AI در آیداهو، در حال کار کردن برای اثبات این فرضیه که چروکیدگی انگشتان دست و پا تنها محصول تغییرات ناگهانی پوستی نیست بلکه آن ها یک پدیده ژنتیکی مشابه آج های لاستیک یا کفش هایند که راه رفتن در شرایط بارندگی را میسر می سازند.
چنگیزی معتقد است که این به اصطلاح آج ها بر روی دست و پاها در طول سالیان، در DNA به وجود آمده اند تا عمل گرفتن اشیا را بهبود ببخشند.
دکتر چنگیزی در مقاله ای که برای Forbes نوشته است می گوید: چروکیدگی انگشتان در رطوبت ممکن است بخش مهمی از تکامل اولیه پستانداران یاشد. زمانی که رفته رفته ناخن جای پنجه را در پستانداران گرفت، در اینجا، ناخن ضرورت وجودش را به جای پنجه نشان می دهد.
دکتر چنگیزی و تیمش برای تایید این تئوری، شباهت ۲۸ عکس از چروکیدگی انگشتان را مورد بررسی قرار دادند. همه این عکس ها، دارای چروک هایی بودند که کانال های عمودی را احتمالا برای خروج آب از نوک انگشتان ایجاد می کردند. او این گونه توضیح داد: ”برای این که یک دست بتواند یک سطح خیس را بدون لیز خوردن بگیرد، احتیاج دارد که تمامی آب میان پوست و سطحی را که می خواهد بگیرد را حذف کند و بهترین راه این است که آب را به سمت کانال ها هدایت کند”.
برای اثبات فرضیه چنگیزی تحقیقات بیش تری مورد نیاز است. او در حال حاضر به سختی در حال کار و مطالعه در این زمینه است. بر اساس خبر نشریه اخبار طبیعت، موضوع بعدی مورد مطالعه او عبارت است از: آیا در حقیقت چروکیدگی به گرفتن بهتر اجسام کمک می کند و آیا پستاندارانی که در مناطق مرطوب زندگی می کنند، احتمال چروکیدگی انگشتانشان بیش تر از پستاندارانی است که در خشکی زندگی می کنند. او می گوید اگر این نظریه صحت داشته باشد، ما ممکن است بتوانیم از آن در بهبود تکنولوژی لاستیک ها و کفش های آج دار استفاده کنیم.
او می نویسد “به جای یک امر غیر لازم تلقی شدن، اینک وجود انگشتان چروکیده، نشانه دیگری از پیروزی تکامل است”.
