شرکت هلندی «OPA» یک شرکت معماری است که در روشی جدید و غیر متعارف ابتدا ساختمان‌هایی را طراحی می‌کند و از طریق اینترنت احساسات جهانی را نسبت به پروژه‌هایش می‌سنجد؛ در نهایت با بازدید مردم جهان از طرح های معماری این شرکت ممکن است مشتری برای طرح نهایی شده یافت شود. این شرکت در جدید ترین ایده‌های خود به خانه‌های زیر زمینی روی آورده و با معماری خاص ساختمان‌هایش را در دل زمین طراحی می‌کند.
گفتنی است شرکت «OPA» ایده‌هایی دارد برای طراحی های زیرزمینی از جمله مدل ستونی – مدل صلیب مقدس و مدل حفر که مجموعاً به نام «سه‌گانه تراماده محیطی» شناخته می‌شود. «مدل ستونی» به بهانه شرکت در مسابقه‌ای برای مرکز فرهنگی در دره بامیان افغانستان طراحی شده است. مدل صلیب مقدس اگر ساخته شود می‌تواند محل مناسبی برای عبادت باشد.
دیدگاه سوم -حفر – بعد از نقشه‌برداری در داخل صخره قرار می‌گیرد. این روش نهایتا در لبنان انجام خواهد شد.
«لاریتس واسیلو» یکی از موسسین OPA در مورد جاذبه زندگی زیرزمینی و آینده معماری، در گفت‌وگویی «معماری زیرزمین» را تشریح می‌کند.
معمارها این روزها به دنبال بررسی فرصت های چشم‌انداز، متنوع هستند پیش از این نیز در طراحی، پروژه‌های زیر آب در جنگل، هوا و … انجام شده‌است. چه چیزی برای شما الهام‌بخش بود تا به زیر زمین بروید؟
واسیلو: معماری زیرزمینی به زمان قرون وسطی و عقب‌تر بر می‌گردد . مردم در غارها زندگی می‌کردند و برای ساخت خانه سوراخ حفر می‌کردند این چیز جدیدی نیست. من پایان‌نامه‌ای در مورد ساختمان های زیرزمینی نوشته‌ام و آن را در سال 2006 درموسسه فنی ملی در آتن گذاشتم.
اما پایان‌نامه مرا مشتاق کرد که آن چه هنوز از ساختمان های زیرزمینی ناشناخته است کشف کنم و این فرصت درست با مسابقه طراحی مرکز فرهنگی دره بامیان افغانستان به دست آمد.
من می‌خواستم به پایه‌ها و ریشه‌ها برگردم به داخل زمین بروم تا ببینم چه اتفاقی رخ می‌دهد. پس می‌خواستم پایین بروم و ساختمان را به جای بالای زمین درون آن بسازم.
زندگی کردن زیر زمین چه مزیت هایی دارد؟
واسیلو: مزایای زیادی وجود دارد. هرچند من معتقدم هنوز نمی‌توانیم به طور کامل از مزایای آن بهره ببریم. برخی از مزایای ساخت سازه درون زمین شامل عایق گرما بودن است. برای مثال شما می‌توانید از موارد طبیعی مضر مانند امواج فرابنفش در امان باشید یا مثلا این سازه‌ها بسیار امن است مگر این که شما در قاره‌ای لغزنده روی گسل زندگی کنید. تصورات منفی نیز در مورد جهان زیر زمین وجود دارد که این مردمی که در این جهان زندگی می‌کنند در تاریکی هستند. بنابراین این سازه‌ها بی عیب و نقص نیست.
زندگی در زیر زمین حتی می‌تواند تاریکی و ترس را به همراه داشته باشد چه بخش ویژه‌ای در طراحی شما وجود دارد که این ساخت و ساز زیرزمین را اجرایی می‌کند؟
واسیلو: مردم متنفر هستند از معماری های زیر زمینی چرا که آدمیزاد با زندگی روی زمین معنا می‌یابد نه زیر زمین. بلندپروازی من از طریق این 3 گانه بازطراحی معماری زیرزمینی بود و طراحی آن به نحوی که مردم دوستش داشته باشند. برای مدل حفر من یک نمای بزرگ خیره‌کننده قرار دادم که نور را بازتاب می‌کرد و روی آن از استخری که شبیه آکواریوم ساخته شده بود استفاده کردم. نور بازیگوش نیز این نما را بهتر از اتمسفر کرد.
دومین پروژه زیرزمینی شما در مدل حفر مورد قبول کاربران اینترنتی واقع شد و در نهایت این پروژه ساخته شد. پروژه بعدی در این زمینه چه خواهد بود؟
واسیلو: این شبیه یک سواری هیجان‌انگیز است اما هیچ‌گاه نمی‌شود گفت که مسیر سفر همراه شده است ما به شدت با خبرگزاری ها همکاری می‌کنیم که برای رسیدن به ایده و نقطه مناسب و در حالت ایده‌آل آن را تبدیل به یک حس اینترنتی کنیم. بنابراین من همیشه به تیم طراحی خود می‌گویم اگر فلان بازیگر مشهور می‌تواند رکوردهای اینترنتی را با عکس «ته قنداق تفنگ» بشکند شما هم می‌توانید این کار را با یک ایده جذاب معماری انجام دهید. از آن زمان ما پروژه‌های زیادی داشتیم که به خوبی پیش رفته است.
آیا شما تفاسیر و طراحی خود را براساس منظره اطراف یک مکان واقعی در زمین انجام می‌دهید یا وقتی به ایده طراحی نهایی رسیدید یک صخره فرضی را به تصویر می‌کشید؟
واسیلو: من یک صخره هیجان انگیز را در کنار دریای اژه و یا در کنار جزیره یونانی تصویر می‌کنم اما در واقعممکن است محل پیاده‌سازی آن چه من تفسیر کرده‌ام «فلوگاندروست» (جزیره‌ای در جنوب دریای اژه) باشد. این مکانها چه با ساختمان من چه بی آن مکانهای زیبایی هستند.
به نظر شما این پروژه چگونه روی مردم و چشم‌اندازهای معماری معاصر تاثیر می‌گذارد؟ چه آرزویی برای رسیدن به این سه‌گانه می‌کنید؟
واسیلو: در معماری معمولا مشتری با معمار ملاقات می‌کند و یک پروژه به او می‌سپارد اما من اول یک ساختمان طراحی کردم که می‌تواند هر مکانی شبیه به تصویر جانمایی شود و سپس مشتریش را پیدا خواهم کرد. این ریسک بزرگی برای من است اما جواب می‌دهد. به نظر من «می‌توان الان کار کرد و بعد برای کاری که می‌توان انجام داد شناخته شد نه برای آن چه برای کسان دیگر انجام شده است». من از برخورد بسیار جالب مردم با پروژه در اینترنت دیدم که مردم می‌توانند به سمت الهامات شخصی خود بروند و این خیلی عالی است.
به نظر می‌رسد همه سه پروژه شما از سبک بروتالیسم پیروی می‌کند چرا؟
واسیلو: من «بتن» را دوست دارم بنابراین تصمیم گرفتم که با این سه‌گانه برای سبک بروتالیسم (بروتالیست سبکی از معماری است که در آن ساختمان‌ها کلآ با بتن زبره و بدون روکش و دیگر عناصر کاربردی ساخته می‌شود.) احترام قائل شوم چرا که این حرکتی صادقانه و بی‌ریا در فضای معماری است. اما من نمی‌توانم بیش از این این موضوع را جلو ببرم چرا که من هنر مدرن، نماهای بزرگ و کارهای مینی مال را دوست دارم.
برنامه بعدی شرکت شما چیست؟
واسیلو: من در تلاشم که از تبدیل شدن«معماری زیرزمینی» به یک امضای معماری جلوگیری کنم. من می‌گویم دیگر نگویید «معماری زیرزمینی» من یک نام مستعار به شما خواهم داد مثل «خال». این کار خیلی جذاب خواهد شد مخصوصاً روی ساختماهای بلندکه من بسیار به کار کردن روی آنها مشتاقم. من دوست دارم کار مینی‌مال را ادامه دهم و روی عناصر ساده، خالص و بی ریا مثل نور، آب و بازتاب کار کنم.
باشگاه خبرنگاران
