بدن انسان دارای غده هایی است که تولید و ترشح عرق را انجام می دهند. درست است که تعریق فایده های بسیاری جهت بدن دارد، ولی بوی بد همراه آن می تواند باعث احساس خجالت در افراد شود و حالتی آزار دهنده جهت شخص به وجود آورد. یکی از روش هایی که جهت مقابله با تعریق انجام می شود، استفاده از مام ها، اسپری های زیر بغل و خوشبو کننده ها است که در فصل تابستان هم فروش این محصولات زیاد کردن می یابد.
مام ها مشمول بر چه ترکیباتی هستند؟
ترکیب ها و فرمولاسیون این محصول ها عمدتا مشمول بر املاح آلومینیوم یا زیرکونیوم است که با غلظت های متفاوت در کارخانه های متفاوت تولید می شوند و نیز جهت از بین بردن میکروب ها آنتی بیوتیک های مختلفی به آنها اضافه می شوند و هر کدام دارای ترکیبات نگهدارنده ای هستند که از میکروبی شدن یا قارچی شدن یا فساد آنها در کوتاه مدت یا مدت تعیین شده است جلوگیری می کنند و نیز هر مارکی اسانس و رایحه ای جهت خوشبو شدن مام ها به این محصول ها اضافه می کنند.
همه انسان های سالم به درجه های متفاوتی عرق می کنند؛ آیا که ترشح عرق ضمن تنظیم درجه حرارت بدن، فواید بافایده دیگری هم دارد. بنابراین تقریبا همه ما به این محصول های بهداشتی نیاز داریم. البته میزان تعریق در افراد متفاوت یکسان نیست و بعضی از افراد زیاد از سایرین عرق می کنند. لفظ هیپرهیدروز به مواردی اطلاق می شود که مقدار ترشح عرق بیش از حد طبیعی است که گاهی نه تنها موجب آزار جسمی بلکه موجب صدمه های معنوی و حتی شرمساری اجتماعی می شود.
آیا استفاده از مام جهت افراد مبتلا به برم هیدروز هم موثر است؟
عرق این افراد بسیار بد بو است و مبتلا به برم هیدروز هستند و بوی عرقشان با مام از بین نمی رود. برم هیدروز نیز شبیه هیپرهیدروز بوده ولی در این حالت غدد عرق بوی بدی داشته و نواحی گرفتار اغلب زیربغل و پاها هستند. اگر چه گرفتاری دو ناحیه مزبور از نظر ابتلای نوع غدد عرق متفاوت هستند، ولی در صورت ابتلای ثانوی به میکروب یا قارچ موجب بوی بد نواحی فوق می شوند.
حساسیت هایی که ممکن است مام ایجاد می کند
خارش، قرمزی پوست و حتی خشکی پوست نشانه حساسیت به دئودورانت ها، مام ها و اسپری های ضد عرق هست. بهتر است چند ساعت بعد از مالیدن مام روی پوست، محل مام را با آب و صابون بشویید با این روش مواد شیمیایی مام از روی پوستتان پاک شده است و وقت پیدا نمی کنند وارد منافذ پوستی شما شده است و ایجاد حساسیت پوستی کنند. سپس می توانید لایه ای جدید از مام را روی پوست خود بمالید. انواعی از این محصولات را تهیه کنید که حاوی مقدار کمی از مواد باکتری کش مثل آلومینیوم، روی و زیوکونیوم باشد.
بروز حساسیت و خارش در صورت استفاده از مام
از آنجا که درجه حساسیت افراد متفاوت هست، امکان چنین حساسیتی با هر ترکیبی وجود دارد و لازمه درمان این مشکل، قطع مصرف مام و درمان اختصاصی است. شایع ترین عارضه ای که ممکن است در اثر مصرف مام ایجاد شود درماتیت های (التهاب های) موضعی ناشی از جنبش این مواد است که این مورد زیاد در ارتباط با نمک های آلومینیوم یا آلومینیوم است که در نواحی زیربغل و گاه دست ها و پاها (محل های مصرف) ایجاد می شود. با کم کردن دفعه های مصرف یا استفاده در ترکیبات ملایم تر از مارک دیگر و نیز استفاده از مام در پوست خشک شده است و به خصوص شب ها که عرق کردن کمتر است ضمن اینکه موجب اثر زیاد مام و عوارض کمتر می شود، آسیب کمتری نیز به البسه وارد می کند. در صورت بروز چنین التهابی استفاده از کِرِم های موضعی استرویید جهت برطرف مسئله و قطع محصول کمک می کند. بعد مورد نیاز است از مصرف مام و چنین محصول هایی به دفعات مکرر و زیاد و نیز در سطح وسیع و گسترده و عرق کرده پرهیز کرد.
درمان خارش زیر بغل بعد از استفاده از مام
بعضی افراد بعد از استفاده از دئودورانت یا ضد عرق ها دچار خارش زیر بغل می شوند و این خارش گاهی می تواند بسیار آزاردهنده باشد ولی راه حل درمان:
۱- بهتر است قبل از هرکاری به متخصص پوست مراجعه کنید چون ممکن است خارش، پوست را تحریک کرده باشد و نیاز به درمان داشته باشد. پزشک می تواند مشخص کند که آیا پوست شما تحریک شده است یا نوعی رشد باکتریایی است یا تنها یک التهاب راحت است و در نهایت برایتان پماد یا داروی مناسب را تجویز می کند.
۲- بهتر است از محصولاتی چون دئودورانت استفاده نکنید چون می تواند التهابات را زیاد کند. همچنین تا زمانی که زیربغل خارش دارد آنجا را اصلاح نکنید چون تیغ تحریکات پوستی را پخش می کند و التهابات زیربغل را زیاد کردن می دهد و موجب می شود خارش دیرتر اصلاح یابد.
۳- تمام تغییراتی را که در روزهای اخیر داشتید در نظر بگیرید تا علت خارش پوست را پیدا کنید. مثل عوض کردن شوینده یا نرم کننده لباس ها یا دئودورانت، لوسیون یا حتی تیغی جدید، هرکدام می توانند عامل التهاب پوست باشند. اگر مارک هر کدام از این موارد را به تازگی عوض کرده اید، بهتر است به همان مارکی که قبلا استفاده می کردید، برگردید چون احتمالا مارک تازه موادی دارد که به پوست شما نمی سازد.
۴- به طور مرتب تیغ اصلاح خود را عوض کنید چون هنگامی که تیغ اصلاح در حمام مرطوب باقی می ماند احتمال اکسیده شدن دارد. همچنین تیغ های کند هم ممکن است باعث التهاب پوست شود چون مجبورید آن را محکم روی پوست فشار دهید. عالی ترین کار این است که خود را ملزم کنید که هر ۲ هفته یک بار آن را تعویض کنید.
علت بروز ضایعه گلوله شکل در زیر بغل با مصرف مام ها
زیرکونیوم؛ ترکیبی است که اغلب در مام ها وجود دارد و ممکن است موجب این تصویر العمل (گرانولوم زیرکونیوم) شود. این مسئله به صورت یک ضایعه التهابی نسبتا سفت سلولی و تقریبا گرد و به اندازه چند میلی متر یا بزرگ تر بوده که در توده پوست زیر بغل به وجود می آید. این ضایعه ناشی از حساسیت تاخیری به ترکیب زیرکونیوم بوده و درصورت حدس چنین تشخیصی نمونه برداری (بیوپسی) از پوست توصیه می شود و در صورت اثبات بیماری نیاز به درمان اختصاصی دارد.
از مام های حاوی پارابن استفاده نکنید!
پارابن(Parabens) یکی از مواد نگهدارنده ای است که در بعضی ضدعرق ها و مام ها وجود دارد. این ماده فعالیتی شبیه استروژن را در سلول های بدن ایجاد می کند، ولی شرکت FDA اعلام کرده است که باید از مصرف محصولات حاوی پارابن پرهیز کرد و توصیه می کند هنگام خرید مام ها روی برچسب آن را بخوانید تا از وجود نداشتن پارابن در آن مطمئن شوید. بعضی دانشمندان اعتقاد دارند پارابن می تواند در سینه تومورهای سرطانی ایجاد کند.
آیا استفاده از مام جهت کودکان مجاز است؟
کودکان و نوجوانان غیر بالغ بهتر است از محصولات ضدعرق استفاده نکنند چون آلومینیوم و زیرکونیم موجود در این محصولات می تواند در فرایندهای های هورمونی آنها اختلال به وجود آورد و تماس غیرضروری با این مواد در سن رشد می تواند به سلامت آنها آسیب برساند.
لک های ناشی از استفاده از مام ها
بعضی از افراد، به خصوص زن ها ادعا می کنند که زیر بغلشان بعد از استفاده از مام لک پیدا شده است هست، گاهی اوقات استفاده از مام ها ممکن است منطقه زیر بغل را پررنگ کرده و حتی تصویر العمل هایی رخ دهد که فرد را وادار به مراجعه به متخصص کند. با این حال اگر فرد به موقع مصرف مام را قطع کند می توان به درمان لک ناشی از مصرف مام امید داشت ولی بعضی مواقع نیز ممکن است لک به شکل دائمی زیر بغل بماند. در این مواقع پزشکان وارد عمل شده است و درمان را شروع می کنند. در مورد لک هایی که وقت زیادی از ایجاد آنها گذشته کار خاصی نمی توان انجام داد؛ البته می توان لک ها را کمرنگ کرد ولی به طور کامل برطرف نمی شوند.
بهترین وقت استفاده از این محصولات چه ساعتی از روز است و چند بار در روز مجاز به استفاده از آنها هستیم؟
میزان استفاده به میزان تعریق و نوع شغل فرد بستگی دارد و قانونی کلی در این زمینه وجود ندارد.
بعد از استحمام و قبل از تعریق مناسب ترین وقت جهت استفاده از ضدعرق هاست.
محصولات خوشبو کننده را باید روی پوست تمیز استفاده کرد و اسپری آنها روی پوست عرق کرده فایده ای ندارد و حتی بوی حاصل از ترکیب بوی عرق و خوشبو کننده ها می تواند بسیار بدتر از بوی عرق باشد.
روی بعضی مام ها عبارت ۲۴ تا ۴۸ ساعت درج شده است هست. این به چه معناست؟
به معنی مدت اثربخشی آن محصول هست. شستن زیر بغل بعد از اتمام این مدت مهم نیست و باقی ماندن ماده روی پوست مشکلی ایجاد نمی کند.
روی بعضی از ضدتعریق ها عبارت ۲۵ درصد آلومینیوم و روی بعضی دیگر از آنها عبارت ۱۰ درصد قید شده است هست. کدام نوع مناسب چه افرادی است؟
ضدتعریق های حاوی آلومینیوم بالای ۲۵ درصد جهت افرادی مناسب است که تعریق زیاد زیر بغل، پا و کف دست دارند. در حالت عادی آلومینیوم ۱۰ درصد کافی است.
استفاده از ضدتعریق ها، جلوی تنظیم دمای بدن را نمی گیرد؟
نه، بعضی از غدد عرق در دوران کودکی فعال است و مایعی که از آن خارج می شود، فقط آب و مواد معدنی است و بو و رنگ ندارد، ولی با رسیدن به سن بلوغ و فعالیت هورمون های جنسی، بعضی غدد عرق فعال می شود که مایع خارج شده است از آنها جز آب و مواد معدنی، حاوی چربی هم است و ترکیب این چربی ها با باکتری های روی پوست بوی بدی ایجاد می کند.
غدد عرقی در تمام سطح پوست متراکم است و بخشی از نقاط زیاد تعریق می کنند.
استفاده از ضدعرق ها باعث مسدود شدن بعضی غدد می شود و چون تعریق در سایر نقاط بدن وجود دارد، اختلالی در تنظیم دمای بدن به وجود نمی آورد.
برای خرید یک مام چه شاخصه هایی را باید در نظر بگیریم؟
مصرف دئودورانت ها و ضدعرق ها ، مام ها و …به عنوان یک محصول آرایشی ـ بهداشتی در جامعه رواج داشته و افراد بالغ به خصوص زن ها به طور فراوان و وسیع از این ترکیب ها استفاده می کنند که به صورت فرمول ها و مارک های متفاوت و با رایحه های خوشبو و متفاوت در بازار موجود هستند. تهیه چنین محصول هایی راحت بوده و نیاز به هیچ گونه نسخه ای نداشته و محدودیتی نیز جهت مصرف آنها به عنوان محصول های آرایشی بهداشتی وضع نشده است.
چه محصولی جهت چه فردی مناسب تر است؟
ترکیب های شیمیایی موجود در محصولات ضدتعریق و مام یکسان هستند، حتی ترکیب های انواع خانمانه و مردانه هم یکسان است و فقط بوی آنها تفاوت دارد. انواع مردانه بوهای تندتر و خانمانه ها بوی ملایم تری دارند.
اما اینکه چه محصولی جهت چه کسی مناسب تر هست، به جنس و نوع پوست فرد و حتی میزان تعریق یا بیماری های زمینه ای او بستگی دارد، به عنوان نمونه افرادی که پرسشها تنفسی دارند، بهتر است از اسپری استفاده نکنند، لیکن احتمال ایجاد حساسیت های تنفسی را بالا می برد یا افراد مبتلا به اگزما و آلرژی های پوستی یا افرادی که پوست حساسی دارند، اگر نخستین بار است از دئودورانت یا محصولات ضدتعریق استفاده می کنید، بهتر است ابتدا آن را روی قسمتی از پوست خود آزمون کنند.
اگر به آن محصول آلرژی نشان دادند و دچار التهاب و قرمزی و خارش و سوزش پوست شدند، نباید دوباره از همان محصول استفاده کنند، لیکن خاراندن و التهاب ناحیه به مرور باعث جنبش زیاد و تیرگی پوست می شود.
این افراد بهتر است مام های صابونی (مام جامد) را امتحان کنند، لیکن معمولا لوسیون ها (مام مایع یا ژلی) سریعتر جذب پوست می شوند و آلرژی زایی بیشتری دارند.
در کل توصیه به استفاده از محصولات بیو بدون آلومینیوم است.
