تاریخچه تابلوی سنجش بینایی
تا به حال فکر کرده اید که تابلوی سنجش بینایی از چه موقعی رواج پیدا کرده است ؟ قبل از آن چشم پزشکان چگونه متوجه مشکلات بینایی می شدند ؟ بهتر است از تکامل تاریخی این موضوع شروع کنیم.
سنجش بینایی در گذشته
در دوران باستان ملاک اندازه گیری توانایی دید،قابلیت تشخیص وتفکیک ستاره های جفت بود. درسال1623نویسنده ای به نام داکا دی والدس ،روش متداول را توانایی دید و تشخیص دانه هل بیان کرده است.تمرکز ما بیشتر بر اواسط قرن 19 می باشد زیرا چارچوب اصلی آنچه ما امروزه بعنوان نمودار اسنلن می شناسیم در همین سالها بنیان شده است.تا آن که چشم پزشکی آلمانی درشهر مشتات(شهری در نزدیکی فرانکفورت) بحثی قانع کننده در رابطه با لزوم وجود استانداردی برای تست دید افراد شروع کرد.این نمودارها راهی بود برای اجتناب از یکنواختی و مجموعه ای از دستورالعمل ها برای تشخیص توانایی دید افراد. به هرحال شاید بخاطر حرفه ای نبودن این طرح در آن دهه تقریبا”کار این پزشک به فراموشی سپرده شد.
در حوالی سال های 1850
حدود سال1850 آغاز تغییرات عمده در چشم پزشکی بود. درسال1851 فرانسس دوندرز از هلند که در آن زمان استاد فیزیولوژی بود به لندن رفت تا دو نفر به نام هایمادوکس و بومن را ملاقات کند.آن ها دوستان مادام العمر شدند. این دوستی دلیلی شد برای علاقه پایدار و محکم دوندرس به دنیای چشم پزشکی. آن ها با ون هلمولتز -کسی که در همان سال (ابزاری برای معاینه چشم و ارزیابی سلامت شبکیه و زجاجیه) را اختراع کرد -آشنا شدند و یک تیم تحقیقاتی 4 نفره را در آن دوره زمانی تشکیل دادند. دوره ای که بعدها عصر طلایی چشم پزشکی نام گرفت و اولین سازمان تخصصی چشم پزشکی تأسیس شد.
دوندرز(1889-1818)
فرانسیسکو کورنلیس دوندرز در یک خانواده فقیر متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهٔ روستا گذراند. سپس او برای ادامه تحصیلات به دانشگاه رفت . کورنلیس دوندرز در سن 29سالگی توانست کرسی ویژه تدریس فیزیولوژی در دانشکده پزشکی اوترخت هلند را بگیرد. در کل دانشکده تا آن زمان فقط چهار نفر موفق به کسب این رتبه شده بودند. او باتوجه به علاقه قبلی به فیزیولوژی چشم و بعد از آشنایی با افرادی که در بالا ذکر شد؛ تصمیم گرفت زندگی خود را در چشم پزشکی وقف کند.
او نه تنها دانشمند عالی بلکه انسانی والا با وجدان اجتماعی بود. در سال 1852پس ازبازگشت از لندن بخش خصوصی “درمانگاه چشم برای افراد بی بضاعت “را تاسیس کرد که در سال 1858به بنیادی مستقل تبدیل شد. نوشتن کتاب “انکسار و تطابق” که در آن تفاوت بین ضعف بینایی و دوربینی را بیان کرده بودباعث شهرت بیشتر وی گشت .کتاب وی در سال 1864در لندن منتشر شد .این کار او قدمی بزرگ در اصلاح عیوب انکساری در ردپاهای علمی به شمار می رود.درسال 1861 فرمولی برای وضوح دید تعریف کرد.از آن جاکه او خواهان پیشرفت های بیشتر در این زمینه بود،از همکار و جانشین خود اسنلن خواست به ابزاری استاندارد بیاندیشد.
نمودار اسنلن
یکسال بعد اسنلن نمودار خود را منتشر کرد.هم چنین اسنلن متوجه شد که قوت دید با افزایش سن تغییر می کند. اسنلن بررسی این کار را به یکی از دانشجویان پزشکی خود سپرد. این پایان نامه در سال 1862 منتشر شد.هرمان اسنلن یک جراح فوق العاده بود که بعد از دوندرز جانشین وی شد.اسنلن ابتدا با اشکال انتزاعی سعی در پیاده کردن فرمول دوندرز کرد؛ اما وی به این نتیجه رسید که استفاده از حروف کاربردی تر است.در شکل پایین دو نمودار اول از سمت چپ هرگز منتشر نشد و فقط نمودار سوم بعنوان نمودار اسنلن منتشر گشت.
نمودار جان گرین (John Green)
جان گرین(1913-1835)که در دانشگاه هاروارد مشغول تحصیل بود در سال های 1865و1866 به لندن،پاریس،اوترخت و وین سفر کرد.او در اوترخت مختصر بررسی در مورد آستیگماتیسم(دوبینی دید)داشت. زمانی که از سفر بازگشت در 1867نمودار افتالموجیکال را برای اولین بار به جامعه آمریکا پیشنهاد داد. این نمودار درسال1868 با اندکی تغییر منتشر شد.
اگر نمودار گرین را با نمودار استاندارد مقایسه کنید، می بینید که فرق نمودار گرین با استاندارد رایج تنها در تعداد حروف در هر خط بود. اما از آن جا که جهان چشم پزشکی آماده پذیرش پیشنهاد او در آن زمان نبود و کار او واقعا” نادیده گرفته شد!
تابلوی سنجش بینایی استاندارد جدید چگونه آمد؟
درسال1959 لوئیس اسلون(از موسسه ویلمر در بالتیمور)مجموعه جدیدی از حروف بدون دنباله(None serif) را طراحی کرد. سپس در سال1976بایلی و لووی (از ملبورن)طرحی جدید پیشنهاد دادند که در آن فاصله حروف متناسب و در هر خط تنها 5 حرف گنجانده شده بود. در سال1982موسسه ملی چشم،ترکیبی از طرح لوئیس،بایلی و لووی را برای استفاده در مطالعه درمان اولیه رتینوپاتی دیابتی ارائه کرد.
این نمودارها بعنوان نمودار ETRDSشناخته و به الگویی عامه پسند تبدیل شد. پذیرش گسترده ای از استانداردهایETDRS به نوبه خود،منجر به بهبود در کارت های مورد استفاده برای محدوده دید پایین شد. دستورالعمل نشان می دهد که حروف نمودار برای استفاده از فاصله چند متری می باشند. واضح است که برای تشخیص دید باید از اشاره بیمار با کمک حرکت دست یا انگشت به جهت حروف استفاده کرد. پشت نمودار شامل بخش هایی با فاصله یکسان برای خواندن ،اندازه گیری و تشخیص سریع می باشد. در حال حاضر این کارت ها بصورت استاندارد و به چندین زبان موجود است.تصویر زیر نمودار ETRDSوکارتی به زبان اسپانیایی را نشان می دهد.
بعد از مدتی لاورنس گولد(از کمبریج)طرحی را عنوان کرد که بلافاصله توسط مجامع چشم پزشکی دنیا تایید شد. این طرح شباهت زیادی به نمودار اولیه دکتر دوندرز داشت که بر اساس سه خط موازی طراحی شده بود. لاورنس با گرفتن ایده از سه خط موازی،از حرفE استفاده کرد و با موفقیت چشمگیری مواجه شد. او می گوید که برخلاف اغلب حروف باز دیگر مانند L یا U ،حرف E ببیننده را وامی دارد تا بین سفید و سیاه (که ملاک مهمی برای بینایی خوب است)تفاوت بگذارد. امروزه ممکن است تعدادی از تابلوی سنجش بینایی با حرفE شروع نشوند(زیرا ممنوعیت فنی ندارد)اما بیش تر تابلوها هنوز هم با این حرف شروع می شود.
دکتر استیفن سی.میلر (از اعضای انجمن چشم پزشکان آمریکا )می گوید:شرکت های سازنده وسایل پزشکی که مایلند تولیداتشان استاندارد باشد،به ساخت تابلوی سنجش بینایی با حرفEتمایل بیش تری دارند.
- تست بینایی
- تبدیل موبایل به چشم‌پزشک برای بینایی‌سنجی
- بازیابی بینایی با سلول های بنیادی
با تشکر
#ـــــ@