این دختر «رفتار» یک شهر را عوض کرده است:درپوش بطری بده،ویلچر برای معلولین فقیر تحویل بگیر

ایرانی ها شاید بزرگ ترین مصرف کننده نوشابه جهان نباشند اما گویا یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان نوشابه جهان هستند.

به نظر می رسد از هر نظر به این مصرف نوشابه های گازدار نگاه کرد “ضرر” باشد اما به شکل عجیبی نوشابه دوست بودن ایرانی ها یک جایی به درد خورده است.

یک دختر جوان ایرانی در تبریز با همکاری چند دوست خود کارزاری برای جمع کردن سر پلاستیکی بطری ها به راه انداخته که طی هشت ماه چندین میلیون سر بطری نوشابه و … که قرار بود در طبیعت و یا مراکز جمع آوری زباله رها شوند، نه تنها به چرخه بازیافت بازگشتند بلکه با پول فروش آن ها برای شش معلول کم درآمد تبریزی هم ویلچر خریده شد.

ایده ای که به گفته سپیده در برخی از شهرهای ترکیه با کمک شهرداری و سازمان های دولتی و غیر دولتی انجام می شود اما او و دوستانش به تنهایی و بدون هیچ گونه کمکی دست به این کار زده اند. کاری که شاید به گفته خود او مهم ترین اثر او نه جمع شدن میلیون ها قطعه پلاستیک تاکنون از طبیعت و زباله دانی ها و نه خرید شش ویلچر بوده است بلکه مهم ترین تاثیر آن ایجاد فرهنگ جداسازی زباله ها در بسیاری از خانواده هاست. خانواده های تبریزی ای که جدا کردن سربطری ها از باقی زباله ها برای آن ها تبدیل به مناسک “روزانه” و “رفتار” شده است.

سپیده جلالی طراح و مجری طرح جمع آوری سربطری ها که دانشجوی رشته علوم سیاسی است در این رابطه به ناظران می گوید:

من چند سال پیش به ترکیه رفته بودم و دیدم این ابتکار در برخی مناطق آن جا اجرا می شود. البته در ترکیه این کار بسیار سیستماتیک بود. محل های خاصی برای انداختن سر بطری ها در شهر تعبیه شده بود و جمع آوری هم توسط شهرداری انجام می شد.

این طرح در ذهنم بود و حتی خودم شروع کردم به جمع کردن سر بطری ها در خانه خودم، دوستان، اقوام و یا اگر جایی می دیدم. بهار سال 93 یک پیج فیسبوکی زدم و در آن مردم تبریز را دعوت کردم به جمع آوری سربطری های خودشان. بعدتر متوجه شدم فیسبوک مخاطب خاص خودش را دارد و باید کار را به بیرون از فضای مجازی برد. در نتیجه به همراه یک سری از دوستان و با همکاری یک چاپخانه پوسترهایی منتشر کردیم و در نقاط پر رفت و آمد شهر نصب کردیم و در آن از مردم خواستیم در بطری های خود را جدا کنند و به مراکز دریافت کننده ببرند.

این مراکز دریافت کننده چند مغازه بودند که داوطلبانه این کار را می کردند. ما 5 مرکز دریافت داشتیم. کلینیک حیوانات خانگی، کتاب فروشی، انتشاراتی، کافه و یک مغازه فروش نان، داوطلب شدند. اینجا بود که این کارزار فراگیر شد و کمک مردم به اوج خود رسید. نهایتا پس از هشت ماه از آغاز ماجرا بیش از 120 گونی در بطری که بیش از هزار کیلو وزن داشت در پارکینگ خانه ما جمع شد. آن ها را برای فروش به یک مرکز بازیافت بردیم، فروختیم و با پولش برای شش نیازمند شهر ویلچر خریدیم.

شرکت کنندگان در این کارزار بسیار متنوع بودند. به طور مثال شرکت هایی بودند که یک گونی سربطری نزدیک به 15 کیلو فرستادند و خانواده هایی نیز بودند که هر از چند وقتی حدود 4 یا 5 در بطری را به مراکز ما تحویل می دادند. حتی افرادی داشتیم که از تهران از ماجرا با خبر شده بودند و با اتوبوس درهای بطری خود را می فرستادند.

مراسم رونمایی از ویلچرها در تبریز در حاشیه یک همایش محیط زیستی

برخی از گروه های محافظ محیط زیست نیز کمک کردند و تعداد بسیار زیادی سربطری را از طبیعت و ساحل دریا جمع کردند و به این پروژه منتقل کردند.

علت این که ما به مردم گفتیم سر بطری را جمع کنند و بدهند و نه کل بطری این بود که سر بطری حجم بسیار کمی دارد و جمع آوری آن برای خانواده ها مشکلی ایجاد نمی کند، جا گیر نیست حتی کسی می تواند یک در بطری در خیابان ببیند و در جیبش بگذارد و آن را به این پروژه تحویل دهد.

در نظر دارم این پروژه را ادامه بدهم و یا شاید شکل آن را کمی عوض کنم و مثلا سراغ جمع آوری چیزهایی مثل کاغذ باطله و یا فلزات بروم.

نکته مهم این بود که پس از پایان ماجرا، بسیاری از مغازه ها و مراکز تجاری اعلام کردند حاضرند در این زمینه به ما کمک کنند و داوطلبانه به عنوان مرکز دریافت سر بطری با ما همکاری کنند. بسیاری از خانواده ها هم می گویند جمع کردن سر بطری ها برای آن ها تبدیل به عادت شده و آن ها دارند همچنان این کار را انجام می دهند. این اتفاق برای من بسیار مهم و مثبت است که خانواده هایی که شاید هیچ چیز درباره مسایل محیط زیستی و جداسازی زباله نشنیده بودند حالا می گویند جدا کردن این بخش از زباله ها برای آن ها تبدیل به یک “رفتار” شده است.

مشارکت مردم بی نظیر بود و می خواهم از آن ها تشکر کنم. تقریبا می توانم بگویم از هر قشری از جامعه در این پروژه شرکت کرده بودند. از کودکان مهدکودک تا خانم هایی در آرایشگاه و کلاس یوگا تا خانم های چادری در یک کلاس قرآن. هر کس با نیتی و انگیزه ای متفاوت.

تجربه یک کنش مدنی بدون سر و صدا برای من به عنوان دانشجوی علوم سیاسی بسیار جذاب بود.

منبع: http://observers.france24.com