اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
پیرامون قطب
زمانی که زمین می چرخد و به خط استوا بسیار نزدیک باشید، بخشی از آسمان پیرامون قطب همیشه بالای افق است. ستارگان در این محدوده پیرامون قطب بدون نظم می چرخند. مقداری از آسمان که دور قطب قرار می گیرد با افزایش فاصله از خط استوا افزایش می یابد. به عنوان مثال، در عرض جغرافیایی 30 درجه، ستارگان در زاویه 30 درجه دور قطب قرار می گیرند. در حالی که در زاویه 50 درجه، ستارگان در زاویه 50 درجه دور قطب قرار می گیرند.
برای اشاره دقیق موقعیت های اجسام در کره آسمانی، منجمین از سیستم هم ترازی مشابه عرض و طول جغرافیایی استفاده می کنند. صعود راست (RA)، معادل طول و انحراف (dec.)، معادل عرض است. انحراف را راحت تر می توان متوجه شد. انحراف مانند عرض جغرافیایی زمینی از صفر درجه در خط استوا تا 90 درجه در قطب ها به تدریج تغییر می کند. برعکس، انحراف راست به 24 ساعت تقسیم می شود زیرا به نظر می رسد در آن زمان می چرخد. انحراف راست از غرب به شرق، در مسیری که زمین می چرخد، حرکت می کند.
بزرگراه در آسمان
دایره مدار خورشید بزرگراهی است که به نظر می رسد خورشید در مقابل ستارگان پشتی دنبال می شود و در همین زمان، زمین سالی یک بار به دور خورشید می چرخد. اگر محور خورشید عمود بر مدار آن باشد، دایره مدار خورشید با دایره استوای آسمانی تلاقی خواهد داشت. در عمل، محور زمین در 5/23 درجه قرار دارد. بنابراین، دایره مدار خورشید در زاویه 5/23 درجه نسبت به دایره استوای آسمانی قرار می گیرد. دایره مدار خورشید، دایره استوای آسمانی را در 2 نقطه به نام اعتدالین قطع می کند. هنگامی که خورشید در اول فروردین و اول مهر در این موقعیت ها قرار می گیرد، طول روز و شب در سر تا سر جهان به یک اندازه می شود. انحراف راست از موقعیت نقطه اعتدال فروردین شروع می شود. شروع نقطه اعتدال از خط نصف النهار گرینویچ است. این خط نصف النهار نشان دهنده ی نقطه صفر طول جغرافیایی روی زمین می باشد.
تمام سیارات در سطح تراز می چرخند. این سطح تراز در نزدیکی دایره مدار خورشید باقی می ماند. نوار صور فلکی که از دایره مدار خورشید می گذرد به نام زودیاک یا منطقه البروج می شناسیم.
چرخش همراه با انحراف زمین
در فضا زمین به آهستگی می چرخد و از جای خود منحرف می شود. بنابراین، محور زمین یک دایره را بر کره آسمانی ترسیم می کند. این اثر را “انحراف مسیر” می نامند. یک انحراف مسیر کامل 25800 سال اتفاق می افتد. به دلیل انحراف مسیر، موقعیت هر دو قطب آسمانی میان ستارگان به کندی در حال تغییر است. تاثیرات انحراف مسیر به سختی با چشم انسان قابل رویت است.
