دوستان عزیزم سوالاتی را درباره نبوت و امامت مطرح کرده اند و خواسته اند که از این بگوییم آیا امامت بالاتر است یا نبوت؟ و اینکه آیا این مقام موروثی است یا جور دیگری است؟
برای جواب به این سوال باید اول معنای نبوت و امامت را بدانیم.
1- مقام نبوّت:
یعنی دریافت وحی از خداوند. نبی کسی است که وحی بر او نازل می شود. چنانچه کسی از او بخواهد وحی را در اختیار او بگذارد، این کار را می کند.
2- مقام رسالت:
یعنی مقام ابلاغ وحی و تبلیغ و نشر احکام خداوند و تربیت نفوس از طریق تعلیم و آگاهی بخشیدن.رسول کسی است که موظف است در حوزه مأموریت خود به تلاش و کوشش برخیزد. از هر وسیله ای برای دعوت مردم به سوی خدا و ابلاغ فرمان او استفاده کند. برای انقلاب فرهنگی و فکری و عقیدتی تلاش نماید.
3 – مقام امامت:
یعنی رهبری و پیشوایی خلق. امام کسی است که با تشکیل حکومت الهی و به دست آوردن قدرت های لازم سعی می کند احکام خدا را به مردم تعلیم داده و آن ها را اجرا و پیاده نماید. اگر نتواند رسمأً تشکیل حکومت دهد، تا آن جا که در توان دارد، در اجرای احکام می کوشد. وظیفه امام اجرای دستور الهی است، در حالی که وظیفه رسول ابلاغ این دستورها می باش.
نبوت و امامت دو منصب الهی اند که از جانب خداوند به افراد برگزیده و شایسته از سوی خداوند و به صلاحدید او اعطا می شود تا واسطه بین خدا و بندگان خدا باشد و خداوند مسیر بهتر زندگی کردن را از طریق آنها به مردم نشان بدهد تا مردم هم در دنیا و هم در آخرت سعادتمند باشند. به خاطر همین اهمیتشان در زندگی است که این دو جزء اصول دین طرح شده اند.
اما فرق نبی و امام هم در این است؛ نبوت مقام دریافت وحی از جانب خداوند و ابلاغ احکام الهی است ولی امامت مرحله تفسیر و اجرای عملی احکام شرع در جامعه است؛ بنابراین این دو مقام مکمل یکدیگر هستند. خاتم الانبیاء حضرت محمد (ص) است که از جانب خداوند، اسلام را به عنوان کاملترین دین برای زندگی انسان به ارمغان آورد و دوازده امام بعد از ایشان برای تفسیر و اجرای دین اسلام در میان مسلمانان آمده اند. مطمئناً ایشان که مقام امامت برای خاتم الانبیا را به عهده دارند، از انبیاء دیگر مقام بالاتری را دارند.
بنابراین خداوند هر فرد یا افرادی را در هر زمان که صلاح بداند، انتخاب و معرفی می‌کند. پس خداوند اراده کرده که در نسل پاک برخی از پیامبران و امامان، این چنین مردمی را برگزیند. اما هیچ گاه افرادی که حتی از نسل پیامبران و امامان، ناصالح بوده اند، به این مقام نمی رسانده است. مثلاً فرزند نوح هرچند که پدرش از پیامبران بزرگ بود اما چون خودش شایسته نبود به این مقام نرسید.
یا شخصی مانند جعفر کذاب از فرزندان امام هادی بود اما به مقام امامت نرسید. بنابراین همه پیامبران و امامان، شایستگی هایی داشته اند و زندگی معنوی داشته اند که خداوند آنها را انتخاب کرده است و صرف خویشاوندی دلیلی برای مقام امامت و نبوت نبوده است.
