تندیس داریوش چگونه پیدا شد؟ در سال 1351 خورشیدی وقتی باستان‌شناسان مشغول حفاری در شهر باستانی شوش بودند به حفره‌ی بزرگی رسیدند که مجسمه‌ای به طول 2 متر و 36 سانتیمتر در آن قرار داشت. این مجسمه بدون سر بود و در ادامه‌ی حفاری‌ها سر آن هرگز پیدا نشد. بعد از بررسی‌های علمی و مطالعه‌ی خط‌های روی بدنه‌ی مجسمه، معلوم شد این مجسمه در واقع تندیس داریوش است که به دست هنرمندان مصری ساخته شده است و به معبد آتوم در مصر اهدا شده بوده. اما بعدها به علت نامعلومی به ایران آورده شده و در جلوی ورودی کاخ هخامنشی شوش قرار داده شده است.
از آسیب‌های مجسمه و شکسته‌شدن سر آن معلوم است که سپاهیان اسکندر بعد از حمله به شوش و کاخ سلطنتی به این تندیس نیز آسیب رسانده‌اند. این تندیس که هم‌اکنون در موزه‌ی ایران باستان در تهران نگهداری می‌شود از سنگی یک‌پارچه متر تراشیده شده است و وزن آن به چندین تن می‌رسد.
تندیس حالت ایستاده دارد. پای چپش، کمی جلوتر از پای راست و بازوی راست به حالت افتاده قرار گرفته. با دست راست نیز چوب‌دستی کوتاهی را محکم گرفته است. ساعد چپ تندیس روی سینه قرار گرفته است.
کتیبه‌ای به خط هیروگلیف
روی هر دو مچ دست، النگویی ساده دیده می‌شود. داریوش لباس رسمی مراسم هخامنشیان را به تن دارد. لباسی چین‌دار با آستین‌هایی بلند که مورب برش داده شده است و کمربندی که در جلو گره می‌خورد، خنجری نیز در این کمربند جای داده شده. روی چین‌های سمت راست لباس داریوش، کتیبه‌ای به خط میخی و در سمت چپ، کتیبه‌ای به خط هیروگلیف حک شده است. روی کمربند نیز نام داریوش به خط هیروگلیف نقش شده است.
روی پایه‌ی مجسمه نیز تزئیناتی حجاری شده است. در بخش جلو، دو خدای مصری در حال گره‌زدن گیاه نیلوفر آبی و لوتوس هستند. این نشانه‌ی پیوند میان مصر علیا و مصر سفلا است.
در طرفین پایه، نمایندگان 24 کشور تحت فرمان ایران نقش شده‌اند و به خط هیروگلیف نام هر کشور نیز نوشته شده است. همان‌طور که تصاویر حجاری‌شده در تخت جمشید و نقش رستم اطلاعات فراوانی را از کشورهای تابع ایران در دوران هخامنشی نشان می‌دهند. این مجسمه نیز به دقت این اقوام را معرفی می‌کند. علاوه بر این که نام اقوام نیز به خط هیروگلیف نوشته شده است.
ارمنستان آشور بابل کاپادوکیه لیدیه تراکیه
پیام مهم کتیبه‌ی تندیس داریوش
اما پیام مهم این تندیس، کتیبه‌ای است که بر سینه‌ی آن نقش شده است و ترجمه‌ی آن چنین است:
خدای بزرگ است اهورامزدا، او که زمین را آفرید. که آسمان را آفرید. که مردم را آفرید. که شادی را برای مردم آفرید و داریوش را شاه کرد. منم داریوش، شاه بزرگ. شاه شاهان، شاه این سرزمین پهناور، پسر ویشتاسب هخامنشی. این تندیس سنگی به دستور داریوش شاه در مصر ساخته شد. تا هر که در آینده این را ببیند، بداند که مرد پارسی بر مصر فرمان می‌راند.
مجسمه داریوش اول از سال ۱۹۷۳ میلادی در موزه ملی ایران، بخش موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.
ممنون خیلی خوب بود. ( البته اگه درست معنی شده باشه!)