راهنمای مطالعه
کودکی کردن یکی از حقوق افراد زیر هجده سال است. روز کودک در تقویم ملی ثبت شده است. شاید تعجب کنید و بپرسید مگر کودکی کردن حق است؟ آیا کودکی یک دوره‌ی سنی نیست که همه آن را پشت سر می‌گذارند؟ بله، کودک بودن یک دوره‌ی سنی است اما کودکی کردن حقی است که به موجب آن تعیین می‌شود فرد در این بازه‌ی سنی چه چیزهایی داشته باشد.
اگر به اطرافمان نگاهی بیندازیم می‌بینیم که همه‌ی افراد کودکی نمی‌کنند. کودکان کار نمونه‌ی بارز افرادی هستند که از حق کودکی محروم شده‌اند.
کودک کیست؟
طبق کنوانسیون حقوق کودک، صرف نظر از موارد استثنایی، هر فرد زیر هجده سال کودک محسوب می‌شود.
کنوانسیون حقوق کودک مهم‌ترین سند بین‌المللی برای کودکان است که در سال 1989 به تصویب رسید. از مواد مهم این کنوانسیون می‌توان به منع تبعیض، مصالح عالیه‌ی کودک، حق حیات کودک و حق شنیده‌شدن نظر کودک نام برد.
علاوه بر این‌ها، حقوق دیگری برای کودک در این سند مطرح شده است. از جمله: حق ارتباط با هر دو والدین، هویت انسانی، نیازهای اساسی برای حفاظت فیزیکی، غذا، آموزش عمومی دولتی، مراقبت‌های بهداشتی و قوانین کیفری مناسب براساس سن و رشد کودک، منشأ ملی، مذهب، معلولیت، رنگ، قومیت یا سایر ویژگی‌ها.
کودک آزاری چیست؟
یکی از مسائلی که در رابطه با کودک و حقوق او مطرح می‌شود مسئله‌ی آزار و اذیت است که از آن با عنوان کودک‌آزاری یاد می‌شود. شاید فکر کنید مصادیق کودک‌آزاری مصادیقی بغرنج هستند اما متعجب می‌شوید اگر بدانید محروم‌کردن یک کودک از بازی و تفریح نیز جزو مصادیق کودک‌آزاری محسوب می‌شود.
همچنین قرار دادن کودک در مکان‌های ترسناک و تنهاگذاشتن او در منزل، برقرار نکردن ارتباط چشمی با او، گوش ندادن به او، مسخره کردن او و انتقال این حس که او حقیر است و نیز سرزنش کردن کودک در حضور دیگران، از مصادیق دیگر کودک‌آزاری است.
روزی برای کودکان کار
سازمان بین‌المللی کار در سال 2002 پیشنهاد داد روزی برای کودکان کار در نظر گرفته شود تا در این خصوص به جهان اطلاع‌رسانی شود و از کار کردن کودکان جلوگیری شود. به همین منظور روز 12 ژوئن (22 خرداد) روز جهانی مبارزه با کار کودکان است. هدف از بزرگ‌داشت این روز جلوگیری از کار کودکان در هر شکل و قالب است.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و هفته‌ی ملی کودک
برخی از کشورها علاوه بر روز جهانی کودک روز ملی کودکان نیز دارند. در ایران 16 مهر روز ملی کودک و 13 تا 19 مهر هفته‌ی ملی کودک است. در این هفته برنامه‌های متنوعی در سراسر کشور برگزار می‌شود.
یکی از نهادهایی که به طور تخصصی در زمینه‌ی کودک و نوجوان فعالیت می‌کند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. کانون از مراکزی است که برنامه‌های متنوع و گسترده‌ای برای هفته‌ی کودک در سراسر کشور برگزار می‌کند. شعار هفته‌ی کودک امسال «آینده را باید ساخت» است.
آیین آغاز هفته‌ی ملی کودک امسال در خوزستان و در شهر اهواز برگزار شد. در این آیین از تندیس شهید محمد طا‌ها اقدامی، شهید کودک حادثه‌ی تروریستی اهواز، رونمایی شد.
خوب است بدانید کانون برای هر کدام از روزهای این هفته نامی انتخاب کرده است که عبارتند از: کودک، محیط زیست، میراث فرهنگی و گردشگریِ کودک، صلح، بازی و نشاطِ کودک، رسانه و ارتباطاتِ کودک، کتاب و فرهنگ مطالعه‌ی کودک، خانواده و سبک زندگی ایرانی‌اسلامی.
برای اطلاع از برنامه‌های هفته‌ی ملی کودک و اخبار این حوزه می‌توانید به سایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نشانی https://www.kanoonnews.ir مراجعه کنید.
اختصاصی نشریه‌ی اینترنتی نوجوان‌ها – یاسمن رضائیان
