گشتاور در جسمی که به دور محوری می چرخد، برابر حاصل ضرب «برداری» نیروی وارد شده بر آن جسم ضرب در فاصله نقطه اثر نیروی روی جسم تا محور چرخش جسم است. بنابراین تعریف گشتاور یک مفهوم برداری است و واحد آن هم نیوتن متر است؛ یعنی نه تنها اندازه مشخصی دارد بلکه «جهت» هم دارد.
فرض کنید می خواهید یک پیچ خیلی محکم را با کمک آچار باز کنید. برای اینکه بتوانید آچار و پیچ را به حرکت در آورید، باید با کمک نیرویی که به آچار وارد می کنید گشتاور تولید کنید.
اگر پیچ خیلی سفت باشد، باید گشتاور بیشتری تولید کنید. برای بیشتر کردن آن دو تا راه دارید که گرچه ممکن است از نظر علمی دلیل آن را ندانید اما حتما هر دو راه را از بچگی بلد بوده اید: یا باید زور بیشتری بزنید (یعنی نیرو را بیشتر کنید) یا اینکه آچار بلندتری انتخاب کنید (یعنی فاصله نقطه اثر نیرو روی جسم تا محور چرخش را افزایش دهید). در هر دو صورت، گشتاور افزایش می یابد و به نیروی مقاوم اصطکاک میان پیچ و مهره غلبه می کند.
در مورد موتور خودرو، نیرویی که از احتراق درون موتور ایجاد می شود معادل زوری است که شما به آچار می زدید و بازوی میل لنگ (که بر اثر نیروی موتور می چرخد) هم حکم بازوی آچار را دارد. یک نکته فنی درباره موتور خودرو وجود دارد و آن هم اینجاست که گشتاور حاصل از نیروی یک پیستون و سیلندر، مدام کم و زیاد می شود و باعث نوسان میل لنگ خواهد شد.
برای رفع این مشکل دو راه داریم
۱- یا تعداد سیلندرها را بیشتر کنیم تا برآیند نیروهای هر کدام از آنها مجموع نیروی یک دست تری به بازوهای میل لنگ وارد کند.
۲- راه دیگر هم افزودن یک قطعه سنگین (چرخ طیار) به مجموعه در حال گردش است؛ اینرسی حرکتی این قطعه سنگین باعث می شود نوسان حاصل از افت و خیز نیروی پیستون ها و سیلندرها کمتر شود.
اسب بخار
توان موتور خودرو با واحد «اسب بخار» سنجیده می شود اما این اسب های بخار تنها فاکتور مهم در شتاب خودرو نیستند. برای اینکه بتوانیم درباره شتاب چند خودرو با اسب های بخار مساوی قضاوت کنیم بهتر است گشتاور آنها را با هم مقایسه کنیم؛ هرچه گشتاور بیشتر باشد (همان طوری که پیچ سفت بهتر باز می شود) نیروی وارده به جعبه هم بیشتر خواهد بود و خودرو شتاب بهتری خواهد داشت.
الان میشه گفت که گشتاور همون نهایت سرعت خودرو هست و اسب بخار هم شتاب ؟
خیلی ممنون از توضیحات کامل و در عین حال ساده و قابل درک تون.
تشکر از توضیح کاملتون . برای هر آدمی قابل فهم بود
بسیار عالی بود ممنون از مطالبتان
بسیار عالی …
بسیار عالی ومفید .ممنون وسپاسگزار
آفرین عالی و کاملا صحیح
احسنت…
Mamnon be lakhare fahmidam gashtavar to electronic chi hast
توضیح خوبی بود. ممنونم.
مفید و مختصر
عالی بود
با سلام و خسته نباشید مطالبتون واقعا به شکل ساده و قابل فهم برای همه هست.
ممنون از لطف شما ممنون
متن جالب است مقداری موضوع گشتاور را باز کنید. با تشکر
مرسی خیلی بهم کمک کرد راجب بحث گشتاورخودرو.ممنون
ممنون از راهنمایی بسیار با ارزشتون
agha pas age injuriye masalan moghayeseye beyne azera grandure ba bmw 320i ham ghodrat o ham gashtavar o ham hajme motor o ham tedad silanre azera bishtare, pas chera shetabe 320i bishtare?
با سلام . اولش خیلی گیج کننده بود ولی در انتها خیلی خوب منظور رو رسوندید .
خیلی ممنون استفاده بردم .