راهنمای مطالعه
سنین نوجوانی بسیار حساس است. با تغییراتی که فرزند ما در این سنین خواهد داشت، بدون شک با چالش‌های فراوانی روبه‌رو خواهیم شد. حال اگر نوجوان سرکش و ناسازگار باشد نیز دشواری‌هایمان چند برابر خواهد بود. خبر خوش آن است که شما به عنوان پدر یا مادر تنها نیستید و بسیاری از والدین چنین چیزی را تجربه خواهند کرد.
رفتار با نوجوان سرکش و ناسازگار، ظرافت‌های بسیاری به همراه دارد؛ هرگونه رفتار اشتباه، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را در روابط شما با فرزندتان به همراه داشته باشد. در این مقاله از مجله نوجوان‌ها، می‌خواهیم علت اینکه نوجوان سرکش و ناسازگار است را بررسی کنیم و سپس به سراغ راهکارهای حل این مشکل برویم؛ با ما همراه باشید.
پیشنهاد مطالعه: روش های نظارت والدین بر نوجوانان
نشانه‌های ناسازگاری و سرکشی در نوجوانان
هر رفتاری را نمی‌توان سرکشی و ناسازگاری نوجوان در نظر گرفت. برخی از رفتارها در نوجوانی طبیعی هستند و باید فرق آن‌ها را از سرکشی تشخیص داد. رفتارهای نوجوان سرکش و ناسازگار معمولا این 5 نشانه را با خود به همراه دارند:
- اغلب این رفتارهای نوجوان سرکش و ناسازگار برای خود نوجوان آسیب‌زا و حتی خطرناک هستند.
- عدم توجه به دروس مدرسه و همین‌طور سر باز زدن از انجام تکالیف، از نشانه‌های سرکشی است.
- روی آوردن به سیگار و دیگر دخانیات یا حتی مواد مخدر و الکل نشانه ناسازگاری است.
- زیر پا گذاشتن خطوط قرمز و حتی قوانین اجتماعی نیز از نشانه‌های نوجوان سرکش و ناسازگار است.
- در آخر شرکت در فعالیت‌های خطرناک از نظر فیزیکی و روی آوردن به ورزش‌های پرخطر برای سلامتی را نیز می‌توان از دیگر نشانه‌ها دانست.
علت سرکشی و ناسازگاری نوجوان چیست؟
حال که نشانه‌های سرکشی و ناسازگاری در نوجوانان را می‌دانیم، بد نیست که نگاهی به دلایل بروز چنین رفتارهایی در نوجوان سرکش و ناسازگار نیز داشته باشیم. علت سرکشی نوجوانان می‌تواند به دلایل زیادی باشد، از جمله مهم‌ترین این دلایل، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- جلب توجه کردن یکی از مهم‌ترین دلایل سرکشی افراطی در نوجوان سرکش و ناسازگار است.
- عدم بلوغ فکری و عدم رشد توانایی نوجوان در تصمیم‌گیری و قضاوت نیز از دیگر دلایل چنین رفتارهای نوجوان سرکش و ناسازگار است.
- اختلال اضطراب اجتماعی و ترس از طرد شدن را نیز می‌توان از جمله دیگر دلایل دانست.
- فشار همسالان نیز یکی از متداول‌ترین دلایلی است که می‌توان برای سرکشی نوجوان مطرح کرد.
- تداخلات هورمونی و همین‌طور نوسانات خلقی دوره نوجوانی نیز از دیگر علل ناسازگاری نوجوانان است.
پیشنهاد مطالعه: چگونه با نوجوان هایتان کنار بیایید
چطور باید با نوجوان سرکش و ناسازگار رفتار کنیم؟
مشکل سرکشی و ناسازگاری نوجوان را می‌توان با رفتارهای درست حل کرد و از بین برد. چنان که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، رفتار با نوجوان سرکش و ناسازگار ظرافت‌های خاص خودش را دارد و هرگونه حرکت اشتباه ممکن است موجب آسیب به روان نوجوان و همین‌طور از بین رفتن روابط شود. در قبال نوجوان سرکش و ناسازگار سرکش، بهتر است که نکات زیر را به یاد داشته باشیم:
قوانین را مرور کنید
اگر نوجوان شما مدام با شما سر ناسازگاری دارد، شاید قوانینی که شما برایش گذاشته‌اید بیش از اندازه هستند. بهتر است که نگاهی دوباره به این قوانین داشته باشید و آزادی عمل بیشتری به نوجوان بدهید. نوجوانان حس استقلال‌طلبی زیادی دارند و در صورت محدود شدن، ممکن است سرکشانه رفتار کنند.
عصبانی نشوید
عصبانی شدن و فریاد زدن در قبال رفتارهای سرکشانه نوجوان، فقط همه چیز را بدتر می‌کند. در رفتار با نوجوان سرکش باید آرامش خودتان را حفظ کنید و از عکس‌العمل‌های تهاجمی پرهیز کنید. با عصبانیت خود تنها آن‌ها را تشویق می‌کنید که بیشتر با ناسازگاری با شما رفتار کنند.
چرخه احساسات منفی را متوقف کنید
اینکه در قبال بی‌ادبی و ناسازگاری نوجوان خود رفتار منفی نشان دهیم و به او احساسات منفی منتقل کنیم، امری متداول اما اشتباه است! برخورد با رفتار اشتباه با یک رفتار اشتباه، تنها اشتباهات را بیشتر می‌کند. در قبال رفتار سرکشانه نوجوان، باید با آرامش و منطق و همین‌طور صمیمیت و محبت رفتار کنید.
کنترل‌گری را کنار بگذارید
هر اندازه که کنترل‌گری شما بیشتر باشد و بیشتر از زبان کنترل‌گرانه استفاده کنید، ناسازگاری نوجوان بیشتر خواهد شد. اگر قرار است برای محافظت از فرزند خود او را از کاری منع کنید یا او را به کاری تشویق کنید، بهتر است که با دلیل و منطق و استدلال او را قانع کنید، نه اینکه به او دستور دهید و نقش رئیس را برایش بازی کنید.
با فرزند خود مقابله نکنید
یادتان نرود که شما و فرزندتان در یک تیم هستید و هر دو یک هدف را دنبال می‌کنید؛ رسیدن به یک زندگی خوب و رشد. این موضوع را باید به‌خوبی به نوجوان نشان دهید که شما در تیم او هستید و نه در مقابل او. ارتباط برقرار کردن با نوجوان، حرف زدن با او و همین‌طور درد و دل کردن به شیوه درست، می‌تواند چنین حسی را به نوجوان القا کند.
یادتان نرود که احترام دوطرفه است
همانطور که انتظار دارید نوجوان به شما احترام بگذارد، شما نیز باید به نوجوان خود احترام بگذارید. احترام دوطرفه است و نمی‌توانید انتظار داشته باشید که با هرگونه رفتارتان با نوجوان، او همیشه و در تمام موقعیت‌ها احترام شما را حفظ کند. باید باور کنید که جایگاه شما به عنوان پدر و مادر مقدس نیست و هرکس با رفتار خودش برای خودش احترام می‌خرد.
با نوجوان ارتباط برقرار کنید
همانطور که شما خواسته‌هایی از نوجوان خود دارید، بدون شک آن‌ها نیز خواسته‌هایی از شما خواهند داشت. برای اینکه بتوانید رفتارهای سرکشانه را در او کاهش دهید، باید شنونده خوبی برای فرزند خود باشید. لازم است که ارتباط درست و سالمی با فرزند خود برقرار کنید و در برخی موارد حتی سعی کنید از خواسته‌های خود کوتاه بیایید.
پیشنهاد مطالعه: ویژگی نوجوان ۱۴ ساله
ذهنیت خود را اصلاح کنید
خیلی از اوقات، بسیاری از رفتارهای نوجوان که ما به آن‌ها برچسب سرکشانه و ناسازگاری می‌زنیم، در اصل کاملا طبیعی هستند. بسیاری از کارهایی که نوجوان انجام می‌دهد گاه اقتضای سن او هستند و ما به اشتباه فکر می‌کنیم که نوجوان ما سرکش و ناسازگار است. در چنین مواقعی، مشورت با یک متخصص و اصلاح ذهنیت اشتباه، می‌تواند بسیار مفید باشد.
صبور باشید
در نهایت، باید به یاد داشته باشید که هیچ اصلاحی در رفتار نوجوان، یک شبه اتفاق نخواهد افتاد. نمی‌توانید انتظار داشته باشید که رابطه شما با نوجوانتان در عرض یک شب گل و بلبل شود. برای رفتار با نوجوان سرکش باید صبور باشید و همچنین پشتکار زیادی به خرج دهید، در این میان می‌توانید از کمک افراد متخصص نیز کمک بگیرید، اما مطمئن باشید که در پایان، همه چیز درست خواهد شد.
سوالات متداول
شرکت در فعالیت‌های خطرناک، آسیب‌زدن به خود، پشت گوش انداختن درس و تکالیف، روی آوردن به دخانیات و غیره، از نشانه‌های سرکشی هستند.
جلب توجه، فشار همسالان، اختلال اضطراب اجتماعی، عدم بلوغ فکری و عدم توانایی در قضاوت درست و در نهایت اختلالا هورمونی از جمله علل سرکشی نوجوانان است.
افزایش آزادی نوجوان، اصلاح ذهنیت خودمان، احترام دو طرفه، افزایش ارتباط و صمیمت، دلیل آوردن و استدلال کردن برای نوجوان و غیره، همگی می‌توانند در کاهش رفتارهای سرکشانه مفید باشند.
