بسمه تعالی
کاربران عزیز سلام
ماه ضیافت الهی برشما مبارک.
امیدوارم نماز و روزه و عبادات شما مورد قبول خداوند قرار بگیره، در این ماه پر برکت ما رو هم دعا کنید.
همونطور که در جریان مسابقه هفتگی “نظر شما چیه؟” هستید هر هفته یک صفت اخلاقی موضوع مسابقه ماست و در ادامه بعد از اعلام برندگان، مطالب تکمیلی در ارتباط با این صفت اخلاقی برای آشنایی بیشتر در سایت قرار می گیرد. از شما دوستان خوبم خواهش می کنم ضمن مطالعه این مطالب نظراتتون رو برامون ارسال کنید تا ما هم بتونیم مطالب بهتر و مفید تری برای شما تهیه کنیم.
با تشکر، سردبیر
مقدمه
دروغ گویی یک صفت ناپسند است که بعضی افراد به آن مبتلا هستند و گاهی چنان در میانشان شایع می شود که به صورت عادت درمی آید. می دانید که هیچ نوزادی دروغگو به دنیا نمی آید. تحقیقات نشان می دهد که کودکان ابتدا این عمل را از والدین و اطرافیان که با آن ها زندگی کنند و سپس از دوستان و دیگر افراد اجتماع که با آن ها برخورد دارند یاد می گیرند.
حضرت علی(ع) در این باره می فرماید:
قلب کودک همانند زمین بکر و آماده است که هرچه در آن کاشته شود پرورش می یابد.
بر این اساس دروغ نیز مثل بذری می ماند که در زمین حاصلخیز کودکان معصوم به وسیله دیگران کاشته می شود و گاهی چنان رشد می کند که به صورت یک درخت تنومند درمی آید و شرایط روحی در بزرگسالی به گونه ای می شود که از بین بردن آن زحمت های زیادی می طلبد.
آیا تاکنون فکر کرده اید چرا دروغ یکی از عادت های روزمره ما شده است؟
آیا برای رسیدن به هدف های خاصی دروغ می گوییم یا نه؟ آیا بدون دروغ می توان زندگی کرد؟ آیا تاکنون فکر کرده اید دروغ چیست و چه معنایی دارد؟
به نظر شما برای رسیدن به یک زندگی سالم و صادقانه و به دور از هرگونه دروغ چه باید کرد؟
بهتر است در ابتدا این صفت را بیش تر بررسی کنیم تا با شناخت کامل آن بتوانیم زندگی سرشار از راستی و درستی داشته باشیم و به آرامش خاطر و رضایت از زندگی برسیم و احساس خوشبختی کنیم.
چیستی دروغ و جایگاه آن در دین اسلام
دروغ سخن برخلاف حقیقت است و دروغگو کسی است که حقیقت را می داند اما به قصد گمراه کردن و فریب دیگران خلاف آن را می گوید.
اسلام دین صداقت است. راستی و درستی به قدری مهم است که پیشوایان دینی ما در خدمت آن سخن های بسیاری گفته اند.
مولا علی (ع) می فرماید: راست بگویید زیرا خدا با راستگویان است. از دروغ دوری کنید چون دورکننده ایمان است. راستگو تا سرمنزل نجات و سروری فاصله ای ندارد و دروغگو لب پرتگاه خواری و نابودی است.
رسول خدا (ص) می فرماید: از دروغ دوری کنید اگرچه نجات خود را در آن بپندارید زیرا نابودی شما در دروغ است.
این صفت ناپسند در مقایسه با صفات ناپسند دیگر به قدری در جان و روح آدمی تاثیر می گذارد که او را به عنصر ضداخلاق و ضداجتماع تبدیل می کند و انسانیت او را محو کرده و فاجعه ای انسانی به بار می آورد و همین نکته مهم است که رسول خدا به آن اشاره می فرمایند: هر خصلتی در مومن ریشه دارد غیر از دروغ گویی.
یعنی صفات ناپسند ریشه انسانیت و ایمان را خشک نمی سازند مگر دروغ. به عبارتی دیگر صفات ناپسند قابل اصلاح است به جز دروغ. از این رو برخی دروغ را پایه و اساس و ریشه همه مفاسد اخلاقی و اجتماعی عنوان کرده اند.
زمان شروع دروغگویی
یافته های روانشناسان بر این نکته تاکید دارد که گفته های کودکان زیر 5 یا 6 سال بیش تر جنبه خیالبافی دارد و آن ها اغلب احساسات و تخیلات خود را درباره پدیده های اطرافشان بیان می کنند. زیرا آن ها در این سنین در دنیای تصور و خیال زندگی می کنند و حتی از کارهای خوب و بد درک بالایی ندارند و نمی توانند به آسانی بین آن ها فرق بگذارند.
اما از 5 یا 6 سالگی به بعد دروغگویی شروع می شود. زیرا ذهن به مرحله ای می رسد که به تدریج می تواند سخن راست را از دروغ تشخیص دهد.
این صفت در برخی از کودکان به تدریج شکل می گیرد و گاهی به قدری شدید می شود که به صورت بیماری درمی آید و سپس در بزرگسالی جزئی از شخصیت آن ها می شود. به عبارتی دروغگویی از کودکی به تدریج در جان کودک نفوذ می کند و در صورت ادامه و عدم وجود مانع به شکل یک صفت بد در بزرگسالی ظاهر می شود.
آثار و پیامدهای دروغگویی
دروغگویی مانند سایر بیماری های روانی و عاطفی ابتدا از یک مساله ساده و کوچک آغاز می شود و اگر به موقع درمان نشود به یک بیماری روحی تبدیل می گردد که مشکلات فراوانی را برای فرد مبتلا و دیگران فراهم می سازد.
از نظر روانی فرد دروغگو نوعی رابطه بیمارگونه با دیگران برقرار می کند که علاوه بر خودش دیگران را نیز دچار ناراحتی و مشکل می کند.
خانواده، مدرسه و جامعه زمانی می توانند ادعای موفقیت کنند که نسلی تربیت کنند که دروغ نگوید، تهمت و افترا نزند، قانون شکنی نکند و به حقوق دیگران تجاوز نکند.
آموزش خواندن و نوشتن و دانش و هنر کافی نیست و نمی تواند هدف اصلی جامعه باشد بلکه مهمترین وظیفه خانواده، مدرسه و جامعه آن است که دروغ نگفتن را بیاموزند زیرا عامل اصلی فسادهاست.
پیامدهای دروغگویی چیست؟
1- بی اعتباری دروغگو
زندگی اجتماعی براساس نوعی اعتماد دوجانبه استوار است. دروغ به این اعتماد لطمه می زند. روابط بین افراد را ویران می کند و بدبینی را پدید می آورد. همچنین فاش شدن دروغ شخص مبتلا باعث می شود تا آبروی او بریزد و ارزش و اعتبار خود را از دست دهد. در این باره امام صادق (ع) از قول حضرت علی (ع) می فرماید: ” هر کس زیاد دروغ بگوید ارزش و اعتبارش بر باد می رود.”
و نیز می فرماید: “سزاوار است که مسلمانان از دوستی و برادری با دروغگو پرهیز کنند زیرا او آن قدر دروغ می گوید که راستش را هم باور نمی کنند.”
بدین ترتیب این رفتار ضداجتماعی باعث می شود تا دروغگو به یک ضداجتماع تبدیل شود. جای تعجب نست که افراد از انسان های دروغگو متنفر هستند و حتی گاهی آن ها را مقصر مشکلات خودشان می دانند. دروغ همه روابط خانوادگی و اجتماعی را خراب می کند زیرا هنگام فاش شدن دیگر آبرو و اعتباری برای آدم باقی نمی ماند و به خاطر همین افراد دروغگو منزوی می شوند.
2- از بین رفتن ایمان دروغگو
امام باقر (ع) می فرماید: “دروغ، خانه ایمان را ویران می سازد.”
این صفت ناپسند در مسائل فکری و اعتقادی تاثیر می گذارد و ایمان و عقیده را ضعیف و سپس تباه می سازد زیرا چنین فردی برای رسیدن به هدف خود دروغ را وسیله موثری می داند و این شرک پنهان است که نشانگر ضعف ایمان نسبت به تاثیر خداوند متعال بر امور است یعنی دروغگو خداوند را موثر در کارها نمی بیند اما دروغ خود را کارساز تلقی می کند.
3- به خطرافتادن سلامتی انسان
این رفتار ضداجتماعی به مرور تاثیرات خود را بر روان و بدن انسان می گذارد. سیستم عصبی بدن به سیستم ایمنی ما متصل است به همین دلیل مغز و احساسات ما پیام هایی می فرستند که بر سلامت ما تاثیر می گذارد.
بدن به روش فکر کردن ما واکنش نشان می دهد. وقتی افکار مثبت داشته باشیم بدن اندورفین ترشح می کند و این هورمون باعث می شود حس خوبی پیدا کنیم. این مواد شیمیایی باعث تقویت و سالم بودن سیستم ایمنی بدن ما نیز می شود. برعکس وقتی نگران و مضطرب هستیم و استرس داریم بدن هورمون هایی مانند کورتیزول و نوراپی نفرین ترشح می کند.
کورتیزول قند خون را بالا می برد و سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند. نوراپی نفرین نیز باعث بالابردن فشار خون و تند شدن ضربان قلب می شود.
پزشکان و محققان بر این باورند که همه افراد دروغگو با اضطراب، افسردگی و انواع بیماری های جسمی و روانی روبه رو خواهند شد.
دروغگوها تصور می کنند که از خودشان محافظت می کنند اما این کار خطرات و مشکلاتی را برای سلامتی به دنبال دارد.
اول از همه اینکه دروغ گفتن نیاز به تلاش بیشتری نسبت به راست گفتن دارد. برای اینکه دروغ شما را دیگران باور کنند باید با آن دروغ زندگی کنید به این معنی که اول خودتان باید آن دروغ را باور کنید. فریب دادن خود کاری استرس زاست چون به خاطر آوردن حقیقت چیزی خیلی راحت تر از به خاطرآوردن جزییات یک دروغ است. اگر در آن موقعیتی که به آن دروغ منتهی شده از شما سوال شود باید حرف هایتان یک دست باشد حتی اگر فرد مقابل شما را سوال پیچ کند و بخواهد به شما اثبات کند که دروغ می گویید باید ذهن تیزبین و دقیق داشته باشید تا بتوانید از هر دروغ طوری پشتیبانی کنید که لو نروید. حتی قانع کننده ترین دروغگوها هم مدام نگران فاش شدن دروغشان هستند. همین اضطراب هاست که باعث می شود دچار زخم معده و سردرد شوید و نتوانید خواب راحتی داشته باشید و به بیماری پارانویا (بیماری شک و بدبینی) مبتلا شوید.
ادامه دارد…
