نوجوانی یک دوره‌ی حساس از زندگی است که همراه با تغییرات فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی مختلفی همراه است. در این دوره، نوجوانان با مشکلات و چالش‌های مختلفی روبرو می‌شوند که نیازمند حمایت و راهنمایی والدین است. در این مقاله به بررسی راهکارهایی برای والدین برای مدیریت و حل مشکلات نوجوانی پرداخته خواهد شد.
ارتباط صمیمانه و باز بین والدین و نوجوانان از اهمیت بسیاری برخوردار است. والدین باید سعی کنند تا ارتباط خوبی با فرزندان خود برقرار کنند تا احساس اعتماد و امنیت به آن‌ها دست یابد. باید به نظرات و احساسات نوجوانان گوش کرده و آن‌ها را جدی بگیرند.
نوجوانان نیازمند حمایت و تشویق والدین هستند. والدین باید سعی کنند تا با ابراز حمایت و تشویق، اعتماد به نفس نوجوانان را افزایش دهند. این امر می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و احساس موفقیت در نوجوانان کمک کند.
آموزش مهارت‌های ارتباطی به والدین می‌تواند در برقراری ارتباط صحیح با نوجوانان کمک کند. والدین باید یاد بگیرند که چگونه با نحوه صحبت کردن، گوش دادن و درک کردن احساسات نوجوانان، ارتباط خود را بهبود دهند.
نوجوانان ممکن است در معرض خشم و استرس قرار بگیرند که نیازمند مدیریت مناسب است. والدین باید به نوجوانان یاد بدهند که چگونه با خشم و استرس خود مقابله کنند و به آن‌ها کمک کنند تا راه‌حل‌های مناسب برای حل مشکلات پیدا کنند.
آموزش هوش هیجانی به نوجوانان می‌تواند در مقابله با استرس، افسردگی و مشکلات روانی کمک کند. والدین باید سعی کنند تا با آموزش مهارت‌های هوش هیجانی، نوجوانان را برای مواجهه با چالش‌های روانی آماده کنند.
راهکارهای عملی برای والدین
والدین باید به خودآگاهی و توانایی‌های خود در مدیریت و حل مشکلات نوجوانان اهمیت بدهند. با اعمال این راهکارها و ارائه حمایت و راهنمایی مناسب، والدین می‌توانند به بهبود روابط خود با نوجوانان و مدیریت مشکلات آن‌ها کمک کنند.
1- شناخت شخصیت نوجوان:
ما والدین با شناخت ویژگی‌های دوره نوجوانی بسیاری از رفتارهای ناخوشایند آنان را غیرطبیعی نپنداریم که موجب بروز عکس‌العمل در ما شود و به تیرگی روابط با نوجوان نیانجامد.
2- استفاده از روش تغافل (نادیده گرفتن):
از موثرترین روش‌های تربیتی در این دوره «روش تغافل» است. یعنی مسائل و مشکلات نوجوان را بزرگ نشان ندهیم که در او ایجاد وحشت نماید و یا او را به لحاظ رفتارهایش دائم باز خواست ننمائیم بلکه نوجوان بایستی همواره در حالت خوف و رجاء باشد.
3- ایفای نقش راهنمایی بجای دستوری:
در برخورد با مسائل نوجوان بهتر است از خودش کمک بگیریم یعنی این واقعیت را بداند که نخستین مسئول حلّ مشکل او، خودش است و برای حل آن باید اقدام نماید و ما والدین فقط وظیفه ی راهنمایی او را داریم که از عواقب تصمیم خودش مطلع شود.
4- آموزش:
مهمترین دلیل ترس و اضطراب از هر موضوعی جهل و ناآگاهی نسبت به آن موضوع می‌باشد. ضروری است که برای کاهش ترس و اضطراب‌های نوجوانی آموزش‌های لازم در مورد بلوغ، دوست‌یابی، حل مساله، گذراندن اوقات فراغت، برنامه‌ریزی درسی و مواردی از این قبیل به نوجوان آموزش داده شود.
5- برقراری رابطه دوستانه و عاقلانه:
ما والدین با مراقبت دوستانه و عاقلانه خود احساس ایمنی و اطمینان را در وجود نوجوان ایجاد می‌کنیم.
6- اعتماد سازی:
باید بیاموزیم که چگونه حس اعتماد نوجوان را نسبت به خودمان جلب و جذب کنیم، چنانچه اعتماد میان نوجوان و والدین کمرنگ شود. او برای حل مسائل خود به دیگران مراجعه می‌کند.
7- ارتباط کلامی مقدمه ارتباط عاطفی:
ما والدین با تنظیم ساعات کار خود و بسترسازی مناسب در منزل بایستی فرصت کافی برای «ارتباط‌های کلامی» با اعضای خانواده به ویژه نوجوان را فراهم آوریم. چرا که ارتباط کلامی، خود مقدمه «ارتباط عاطفی» است که نوجوان سخت به آن نیازمند است.
8- تاکید بر محبت و پرهیز از خشونت:
ارتباط با نوجوان اگر بر اساس عشق و علاقه و صمیمیت استوار باشد، اعتماد به نفس را در او تامین و تضمین می‌نماید و اگر بافشار و خشونت همراه باشد، ممکن است موجب اختلال عصبی و دشواری‌های روانی در او شود.
9- الگوهای رفتاری والدین:
نوجوان علاقمند است که والدین دارای شخصیتی مستحکم و با ثبات و پایدار باشند، چون به اتکاء شخصیت و همانند سازی آنان نیازمند است و توجه والدین به الگوهای رفتاری خود مورد تاکید است.
10- پرهیز از مناقشات خانوادگی:
خانه بایستی محل آرامش و امن و مستحکمی برای اعضاء خانواده به ویژه نوجوان باشد و مناقشات و جر و بحث‌ها و دعواهای علنی والدین به آن لطمه نزند و بهانه گریز نوجوان از خانواده را فراهم نیاورد.
11- گوش دادن:
با نوجوان صحبت کنیم و به سخنان او با علاقه گوش فرا دهیم و بدانیم که خوب گوش کردن به حرف‌های نوجوان رمز ارتباط موثر با اوست.
12- تکیه بر نقاط قوت:
با مشاهده برخی ضعف‌ها، نوجوان را تحقیر و سرزنش و یا با دیگران مقایسه‌اش نکنیم بلکه بیشتر سعی نمائیم ،برای از بین بردن ضعف‌هایش،نقاط قوتش را تجلی بخشیم.
13- انتظار به اندازه:
با کسب شناخت همه جانبه از نوجوان به اندازه ی توان و ظرفیت وجودیش از وی انتظار داشته باشیم.
14- اجازه خطا کردن به نوجوان بدهیم:
نوجوان بایستی بیاموزد که از مشکلات نوجوانی گریزان نباشد بلکه برای حل مشکلاتش به دنبال کشف راه حل باشد و این زمانی است که اجازه خطا کردن را به او بدهیم تا از خطا کردن احساس گناه نکند و بتواند فرصت یافتن راه حل را بیابد.
15- مشورت با نوجوان:
نوجوان در اندیشه ی مستقل شدن است بنابراین نبایستی عقاید خود را بر او تحمیل کنیم بلکه بایستی او را تحمل کرد و با مشورت گرفتن از او در امور خانه در کسب استقلال یاریش کنیم.
16- فعال بودن نقش پدر در تربیت نوجوان:
همان‌گونه که «مادر» نخستین گذرگاه کودک و نوجوان به زندگی اجتماعی است، آنچه که بسیار مورد نیاز یک نوجوان است، وجود «پدری» است که خانواه بتواند بر او تکیه کند. «پدری» که گرم، مهربان و پرشور باشد.
17- پذیرش بدون قید و شرط نوجوان:
نوجوان را همانطور که نشان می‌‌دهد بپذیریم نه آن‌طور که در رویا و تخیل خود تصور می‌کنیم و بدانیم اگر نوجوان در خانواده مورد احترام قرار گیرد، یاد می‌گیرد خودش را آن‌طور که هست بپذیرد.
