راهنمای مطالعه
کیش از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین مقاصر گردشگری است. به علاوه، آیینه‌ای تمام نماست از فرهنگ و هنر و تمدن ایرانی. کیش را شاید فقط با تفریحات آبی و دریایی‌اش بشناسند، اما عده‌ی زیادی شاید هیچ خبری از موزه های کیش نداشته باشند.
در این مقاله از وبسایت نوجوان ها، قصد داریم تا شما را با موزه های کیش آشنا کنیم. کسانی که خوره‌ی تاریخ و فرهنگ و تمدن ایرانی هستند، بدانند که کیش فقط برای تفریح نیست و راهی برای آشنایی با برخی فرهنگ های ایرانی نیز می باشد.
چرا موزه‌های کیش؟
موزه‌های کیش، مثل موزه‌های سایر شهرها نیستند، به علاوه تعدادشان هم خیلی کم است. اما تفاوتی شگرف با هر موزه‌ای که تا به حال دیده‌اید دارند. در کیش، شما به موزه نمی‌روید تا از پشت شیشه‌های محکم و تحت نظر، چند تا شی تاریخی و باستانی را تماشا کنید، شما در کیش قدم در داخل تاریخ می‌گذارید و با تمام وجود محیط را حس می‌کنید. موزه‌هایی مثل موزه‌ی کاریز یا موزه‌ی مردم‌شناسی، از این دست‌اند.
معرفی موزه‌های کیش
همانطور که کمی پیشتر اشاره کردیم، موزه‌های کیش معدودند. شاید تعدادشان کم باشند، اما هر کدامشان به مثال دری هستند که دنیایی دیگر را پیش رویتان باز می‌کنند. در این قسمت، تک تک موزه‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد و کوچکترین جزییات آن را با شما در میان خواهیم گذاشت.
موزه مردم‌شناسی کیش (خانه‌ی بومیان)
موزه‌ی مردم‌شناسی کیش، در بین شهروندان جزیره‌ی کیش، بیشتر با نام خانه‌ی بومیان کیش شناخته می‌شود. و صد البته در قلب همه‌ی کیشوندان، به خصوص اهالی محله‌ی سفین، جایگاه ویژه‌ای دارد. گفته می‌شود که اکثر مردمی که در این محله زندگی می‌کنند، دوران کودکی خود را در این خانه گذرانده‌اند، زیرا بخشی از این خانه در حقیقت به عنوان مکتب فعالیت داشته است و درِ آن هر زمان بر روی ساکنان محل باز بود.
این خانه، حقیقتا آیینه‌ای است تمام‌نما، از آنچه که در گذشته، در بطن زندگی اهالی کیش می‌گذشته. قدمت این خانه حدودا 200 سال است و آخرین صاحب آن شخصی بود به اسم حاج عبدالله بن شاهین. ایشان تاجر و صیاد مروارید و البته صاحب چند لنج بزرگ بودند. این خانه نسل به نسل در خانواده‌ی حاج عبدالله، از پدر به پسر رسیده و بالاخره در سالی 1333، مالکیت این خانه به مسئولان وقت کیش واگذار شد و به یک موزه و البته خانه‌ی مردم‌شناسی کیش، تغییر کاربری داد.
بعد از اینکه این خانه به یکی از بهترین موزه های کیش بدل شد، فرصتی برای محلیان پیش آمد که باید آن را غنیمت می‌شمردند. تغییر کاربری این خانه، نه تنها مقصد گردشگری جدیدی برای مسافران به وجود آورد، بلکه کار آفرینی برای اهالی کیش نیز شد. حال اهالی هم از فرصت‌های کاری بیشتری برخوردار بودند، و هم می‌توانستند صنایع دستی، و سنت اصیل خود را به دیگران عرضه کنند. این خانه بسیار بزرگ و وسیع است و حدودا 15 اتاق بزرگ و کوچک و به همراه یک حیاط پهناور دارد. انبار خرما و شیره‌گیری، اتاق تابستانی، مطبخ، اتاق‌های خواب، اتاق حجله، انبار ارزاق و باغچه، تنها بخش‌هایی از این خانه هستند.
آدرس: محله‌ی سفین
موزه‌ی شهر زیر زمینی کاریز
یکی از همان تفاوت‌ها و شگفتی‌هایی که در ابتدای مقاله به شما معرفی کردم و آن را به عنوان یکی از وجه‌های تمایز موزه‌های کیش با سایر موزه‌ها برایتان برشمردم، همین موزه‌ی کاریز است. در این موزه هم درست مثل خانه‌ی بومیان کیش، شما از پشت شیشه و با تمهیدات امنیتی رو به رو نیستید. شما در شهر زیرزمینی کاریز آزادید که به هر طرفی که دوست دارید بروید، هر چیزی را که دوست دارید تماشا کنید و هر جور که باب میلتان است با تاریخ و فرهنگ ارتباط برقرار کنید.
موزه‌ی کاریز، یکی از بهترین موزه‌های جزیره‌ی کیش است که به لطف خیرینی که آن را چند سال پیش احیا کردند، اکنون تبدیل به یکی از جاهای دیدنی کیش تبدیل شده است. این موزه، در حقیقت یک شهر زیر زمینی وسیع، با حدود 10هزار متر مساحت است و در 14 متری زیر زمین واقع شده است.
همانطور که می‌دانید، کیش جزیره‌ای است خشک، با آب و هوای گرم و بعضا مرطوب. همین شرایط اقلیمی نامساعد، باعصث شد تا از گذشته‌های دور، ایرانیان آب انبار یا به قولی کاریز اختراع کنند و با همان، تا سالیان سال، از خشم مادر طبیعت در امان بمانند و بقای خود را حفظ کنند. کاربری اصلی شهر کاریز هم از 2500 سال پیش، در حقیقت همین بوده است.
موزه‌ی کاریز، متفاوت‌ترین موزه‌ای است که در تمام عمر خود در آن پای خواهید گذاشت. شاید بدتان نیاید که بدانید جنس قسمت‌های بسیار زیادی از سقف هشت متری این شهر زیر زمینی، مرجانی بوده و قدمت آن را حدود 200 تا 500 میلیون سال برآورد کرده‌اند.
آدرس: بلوار میرمهنا-حد فاصل میدان المپیک و میدان فارور
پیشنهاد می‌کنم مطلب معرفی زیباترین ساحل های کیش را نیز مطالعه کنید.
موزه‌ی خلیج فارس
این موزه، یکی از موزه‌های پر بازدیدترین موزه‌های جزیره‌ی کیش است که با هدف معرفی هر چه بیشتر فرهنگ ساکنان کیش به مسافران و گردشگران، در سال 1386 افتتاح شد. این موزه، از معروف‌ترین موزه‌های کیش است که در زمینی به مساحت 25هزار متر، و با زیربنای حدودا 2500متر، احداث شده است. و البته بنا بر اعتلای هدفی که در ابتدا ذکر کردم، معماری آن تمام معماری جنوبی و بومی جزیره‌ی کیش است.
موزه‌ی خلیج فارس، حرف حسابش معرفی حداکثری جزیره‌ی کیش است. نمی‌شود که این همه به کیش سفر کرد ولی از آداب و رسوم و حقایقی که در بطن آن جریان دارد غافل شد. به همین دلیل توصیه‌ی اکید ما به شما این است که بازدید از این موزه را به هیچ وجه از دست ندهید.
این موزه متشکل از چندین و چند گالری مختلف است که هر کدام از آنها، معرفی کننده‌ی یک بعد از زندگی بومیان کیش و ساکنان جنوب ایران است. به طور مثال، گالری بازار، نشان‌دهنده‌ی روزمرگی‌های اهالی در یک بازار هفتگی و یا روزانه است. و یا مثلا گالری دیگری به کل مربوط است به آزادسازی هرمز در زمان حکومت شاه عباس کبیر. از دیگر گالری‌های محبوب این موزه، گالری صیادی، باستان‌شناسی، گالری تاریخی، گالری سکه و گالری دوره اسلامی یا پارینه سنگی می‌باشد.
آدرس: جاده‌ی جهان-رو به روی کشتی یونانی
پیشنهاد مطالعه: معرفی روستای باغو کیش؛ و البته دو باغوی دیگر!
موزه جزیره‌ی کیش
از دیگر موزه‌های تازه‌کار و خوش‌ساخت و محبوب جزیره‌ی کیش، موزه‌ی جزیره‌ی کیش می‌باشد. همانطور که اشاره کردیم، این موزه از مدرن‌ترین موزه‌های کیش است و در سال 1393 افتتاح شده است. شاید بتوان ادعا کرد که این موزه، به یکی از مهم‌ترین نمادهای جزیره‌ی کیش تبدیل شود؛ البته با سازه‌ی پست مدرن آن که به وسیله‌ی هنرمندان خوش ذوق کیش و با الهام از حیات جزیره، به شکل یک صدف ساخته شده است، این احتمال چندان هم دور از ذهن نخواهد بود.
این موزه، علاوه بر اینکه جایی است برای آشنایی با فرهنگ ایرانی و آداب و سنن جزیره‌ی کیش، بلکه یک مکان فرهنگی بزرگ هم به حساب می‌آید. این مجموعه، تنها به موزه اختصاص ندارد و همچنین شامل آنفی تئاتر، کافی شاپ و گالری‌های مختلف می‌باشد که بازدید از آنها هم خالی از لطف نخواهد بود.
آدرس: حد فاصل کشتی یونانی و کلبه هور
موزه خانه‌ی ایرانی
خانه‌ی ایرانی جزیره‌ی کیش، اقتباسی است از خانه‌های سرتاسر ایران، اقتباسی که مفهوم خانه را از گوشه گوشه‌ی این سرزمین جمع کرده، آنها را با هم تلفیق و یکی کرده و در نهایت به عنوان یک نتیجه‌ی واحد، موزه خانه‌ی ایرانی کیش از آن حاصل شده و زاده گشته. خانه مفهوم فرهنگ و خانواده را یک جا جمع کرده و هدف این موزه هم بازنمایی همین موضوع، به جامعه‌ی گردشگران و مسافران جزیره‌ی کیش است.
این موزه از لوکس‌ترین موزه‌های کیش محسوب می‌شود. گچبری‌ها، اسلیمی‌ها، ختایی‌ها، نقاشی‌ها، فرش‌ها و هر چه که در آن است، از اصل و اصالت تمدن ایرانی اسلامی سرچشمه گرفته و همگی هم از بهترین‌ها و باکیفیت‌ترین‌ها هستند. این خانه، یک آینه‌ی تمام نماست که از معماری ایرانی. نمونه‌ای از زیباترین بخش‌های مختلف یک خانه‌ی ایرانی همچون شاه نشین، اتاق سه دری، پنج دری، بالاخانه، کرسی خانه،ا اندرونی و بیرونی، و هشتی را می‌توان در این خانه پیدا کرد.
آدرس: کیش، میدان سعدی-بلوار لارک-خیابان دانش آموز
پیشنهاد می‌کنم مطلب داستان کشتی یونانی در جزیره کیش را نیز مطالعه کنید.
سخن پایانی…
خلاصه بگویم، موزه‌های کیش بسیار نادیده گرفته شده‌اند، و این در حالی است که کیش، موزه‌های منحصر به فردی دارد که شاید نظیرش را در هیچ جای ایران نیابید. پس چه بهتر که در برنامه‌ی کیش گردی خود، جایی برای آنها هم باز کنید.
اگر از موزه های کیش دیدن کرده اید تجریبات خود در این زمینه را با ما به اشتراک بگذارید و بگویید از دیدن کجا بیشتر لذت بردید.
